ใคร ๆ ก็ชอบทำบุญช่วยคนที่น่าสงสาร แต่จะมีสักกี่คนที่ลุกขึ้นมาตั้งคำถามว่า ทำไมเขาเหล่านั้นจึงเข้าไม่ถึงสิทธิที่ควรได้รับกันนะ บทความนี้ชวนมาทำความเข้าใจความแตกต่างของการมองเพื่อนมนุษย์ด้วยความสงสาร vs การมองด้วยความเข้าใจ ซึ่งอาจนำไปสู่การมองและแก้ไขปัญหาที่แตกต่างกัน
&nbsp;
<h3>ทำความเข้าใจ Sympathy vs Empathy ความรู้สึกและเลนส์ที่แตกต่างกัน</h3>
sympathy คือ ความสงสาร เห็นอกเห็นใจ โดยตัดสินจากมุมมองของเรา
ส่วน empathy คือ ความสามารถในการเข้าใจความคิด ความรู้สึกของคนที่ต้องประสบพบเจอสิ่งนั้นจริง ๆ
&nbsp;
<h3>Sympathy vs Empathy ทำให้เรามองคนอย่างไร</h3>
ยกตัวอย่างเช่น การมองคนพิการในสังคม
ถ้าเรามองแบบมี sympathy เราจะรู้สึกว่า คนพิการน่าสงสารที่เกิดมามีร่างกายด้อยกว่าเรา และใช้ชีวิตอย่างยากลำบาก
แต่ถ้าเรามองแบบมี empathy เราจะพยายามเข้าใจความคิด ความรู้สึกของคนพิการมากขึ้น เราอาจพบว่า พวกเขาไม่ได้อยากเป็นคนที่น่าสงสารในสายตาใคร ไม่อยากถูกมองว่าด้อยกว่าหรือเกิดมามีกรรม เพราะคนพิการก็เป็นมนุษย์ มีศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์เท่าเทียมกับคนอื่น เราอาจพบว่า สิ่งที่พวกเขาต้องการ คือ สิทธิของคนพิการที่ช่วยให้เขาสามารถใช้ชีวิตร่วมกับคนอื่นในสังคมได้อย่างปกติ
&nbsp;
<h3>Empathy และการผลักดันปัญหาเชิงโครงสร้าง</h3>
sympathy vs empathy อาจนำไปสู่การแก้ปัญหาที่แตกต่างกัน
ตัวอย่าง A และ B เห็นน้อง ๆ ไม่มีเงินเรียนหนังสือ
A รู้สึกสงสาร จึงจัดงานวิ่งระดมเงินบริจาค ให้น้อง ๆ นำเงินไปใช้เรียนหนังสือ
ส่วน B ทำความเข้าใจว่า น้อง ๆ ต้องการสิทธิทางการศึกษาที่ยั่งยืนมากกว่าเงินบริจาคแค่ชั่วครั้งชั่วคราว B จึงเรียกร้องและผลักดันสิทธิทางการศึกษาให้กับน้อง ๆ
จากตัวอย่างที่ยกไป ถ้าเรามองแบบมี empathy เราจะมองเห็นรากของปัญหาได้ง่ายขึ้น และมองหาวิธีแก้ไขที่ได้ผลในระยะยาวด้วย เพราะเรารู้ว่า ลำพังเงินบริจาคอย่างเดียว ไม่สามารถซื้อสิทธิการศึกษาได้ ในขณะพวกเขาต้องอยู่กับปัญหานั้นต่อไป สิทธิทางการศึกษาที่เท่าเทียมเท่านั้นที่จะช่วยให้เด็กทุกคนได้เรียนหนังสือโดยที่ไม่ต้องรอคนรวยใจบุญมาหยิบยื่นโอกาสให้
ด้วยเหตุนี้ จึงมีหลายคนกล่าวว่า การทำการกุศลโดยไม่พูดถึงปัญหาเชิงโครงสร้าง เป็นการแก้ปัญหาจากปลายเหตุ มองเห็นปัญหา แต่ไม่พูดถึงสาเหตุของปัญหา จนกระทั่งเป็นการสำเร็จความใคร่ทางศีลธรรม ซึ่งตัวผู้เขียนเองไม่อยากตัดสินเจตนาใคร แต่อยากชวนให้ทบทวนว่า ก่อนที่เราจะหยิบยื่นอะไรสักอย่างให้ใคร เราทำเพราะเราสงสารหรือเข้าใจและให้เกียรติเขาในฐานะมนุษย์คนหนึ่งที่เท่าเทียมกันกับเรา การบริจาคอาจเป็นวิธีหนึ่งของการช่วยเหลือ แต่เรามองข้ามการแก้ไขปัญหาเชิงโครงสร้างได้จริง ๆ หรือ ?
&nbsp;
<h3>Empathy และการตระหนักรู้เรื่องสิทธิมนุษยชน</h3>
แม้เราไม่อาจเข้าใจความรู้สึกของคนอื่นได้ทั้งหมด เพราะเราไม่ได้ประสบสิ่งนั้นด้วยตัวเอง แต่เราสามารถฝึกมองเพื่อนมนุษย์อย่างมี empathy ได้ ด้วยการรับฟังความคิด ความรู้สึก และความต้องการของพวกเขา โดยไม่ตัดสินจากมุมมองของตนเอง
เราอาจพบว่า บางทีสิ่งที่เขาต้องการจริง ๆ ก็มีเพียง &ldquo;สิทธิ&rdquo; ที่ควรได้รับ การมองแบบมี empathy จึงช่วยสร้างความตระหนักเรื่องสิทธิมนุษยชนได้มากขึ้น และการตระหนักรู้เรื่องสิทธิมนุษยชนก็เกื้อหนุนให้เราสามารถมองคนอื่นอย่างมี empathy เช่นกัน เมื่อเราเคารพในหลักการของสิทธิมนุษยชน เราย่อมอยากเห็นทุกคนเข้าถึงสิทธิที่ควรได้รับ
&nbsp;
<h3>Empathy และการขับเคลื่อนสังคม</h3>
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/b89e97b3-0cc8-4eb0-9206-1d0e8cfaa10e" alt="สงสารแต่ไม่เข้าใจ ประกอบ" width="960" height="600" />
<blockquote>
ขอบคุณภาพจาก https://prachatai.com/english/node/9596
</blockquote>
การมองแบบมี empathy ยังเป็นปัจจัยสำคัญที่หนุนนำให้เกิดการขับเคลื่อนทางสังคมต่าง ๆ เมื่อเราลุกขึ้นยืนหยัดเคียงข้างเพื่อนมนุษย์ที่เราเชื่อว่า พวกเขาต้องได้รับ &ldquo;สิทธิ&rdquo; ที่ควรได้
หลายต่อหลายครั้ง การขับเคลื่อนทางสังคมไม่ได้เกิดจากความรู้ทางการเมืองหรือสังคมที่ซับซ้อนอะไรเลย แต่มีจุดเริ่มต้นจาก empathy ที่เรามีต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน 🤍
&nbsp;
New year&rsquo;s resolution ประจำปี 2022 นี้
ขอชวนทุกคนมาเพิ่ม &ldquo;มองเพื่อนมนุษย์แบบมี empathy มากขึ้น&rdquo; กันอีกสักหนึ่งข้อ ✨
&nbsp;
&nbsp;
แหล่งอ้างอิง
Nafeesah Allen. (2021). What's The Difference Between Sympathy &amp; Empathy? Psychologists Explain. Retrieved from https://www.mindbodygreen.com/articles/sympathy-vs-empathy

ชอบภาษา ชอบหนังสือ ชอบเธอ

เมื่อสังคมนิยม ‘สงสาร’ แต่ไม่ ‘เข้าใจ’ อาจไปไม่ถึงการแก้ปัญหาที่ยั่งยืน

ในนามของ “แฮชแท็ก”: เสียงเรียกร้อง เสรีภาพ และชีวิตในโรงเรียน

* คำเตือน: บทความนี้อาจมีเนื้อหาที่ทำให้ผู้อ่านรู้สึกไม่สบายใจได้ * 
&nbsp;
&ldquo;แม่จ๋า ตลกร้ายคืออะไรหรอ&rdquo;
&ldquo;หนูเห็นคนไม่มีแขนตรงนั้นไหมลูก ลองบอกให้เขาปรบมือสิ&rdquo;
&ldquo;แม่ แต่หนูตาบอดนะ&rdquo;
&ldquo;ก็นั่นแหละ&rdquo;
&nbsp;
คุณขำออกกับสิ่งนี้หรือเปล่า ?
คุณอาจจะยังสับสนอยู่ว่านี่คืออะไร คุณอาจจะรู้สึกหดหู่และเห็นว่ามันไม่น่าตลกตรงไหนเลย คุณอาจจะรู้ว่ามันตลกที่ตรงไหนแต่ก็คิดว่าไม่ใช่เรื่องที่ควรนำมาเล่น
หรือคุณอาจจะกำลังหัวเราะแล้วก็คิดว่า...
&ldquo;มันก็แค่มุกปะ ขำ ๆ อย่าจริงจังดิ&rdquo;
แน่นอนว่าสังคมเราดำเนินมาจนถึงปี 2022 ก้าวผ่านความผิดพลาดจากการมองเพื่อนมนุษย์ไม่เท่ากันมาไกลมากพอสมควร การเหยียดและอคติหลายประการเป็นสิ่งที่ทุกคนเห็นตรงกันว่า &ldquo;ไม่ถูกต้อง&rdquo; ไม่ว่าจะเป็นการเหยียดเชื้อชาติ อคติทางเพศ อคติต่อความพิการ เป็นต้น เรื่องเหล่านี้ถูกรณรงค์ เผยแพร่ บอกต่อกันเป็นวงกว้างโดยเฉพาะบนสื่อสังคมออนไลน์ และส่งผลกระทบต่อการผลิตเนื้อหาต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นสื่อโฆษณา นวนิยายเรื่องแต่ง ภาพวาด หรือแม้กระทั่ง &ldquo;มุกตลก&rdquo; ที่ดูเหมือนจะเป็นสิ่งบันเทิงที่มนุษย์ทุกคนชอบใจ ก็ถูกตั้งคำถามกับความเหมาะสมของเนื้อหาที่อาจทำให้ใครบางคนรู้สึกไม่สบายใจและเจ็บปวดกับมัน จนนำมาสู่การถกเถียงกันว่า &ldquo;เรายังสามารถเล่นมุกตลกได้อยู่หรือไม่&rdquo;
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/95b02c6a-8956-4fd9-ae58-bf1b73d14600" alt="Copy of Dh" width="960" height="600" />
<h3>&ldquo;อารมณ์ขัน&rdquo; กับ &ldquo;ตลกร้าย&rdquo;</h3>
อารมณ์ขันนั้นเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับมนุษย์มาตลอด อย่างน้อยก็ตั้งแต่สมัยกรีกโบราณ มุกตลกไม่ได้เป็นเพียงสิ่งบันเทิงที่สร้างเสียงหัวเราะให้กับมนุษย์เพียงอย่างเดียว แต่ยังถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการยั่วล้อกับอำนาจอยู่บ่อยครั้งอย่างที่ทุกคนน่าจะคุ้นเคยกันดีในรูปแบบของการ &ldquo;เสียดสี&rdquo; เช่น มุกล้อเลียนรัฐบาล ที่มีให้เห็นอยู่ทุกยุคสมัยไม่ใช่แค่ในประเทศไทย เพราะมุกตลกเหล่านี้ก็เหมือนกับน้ำเชื่อมที่อาบใบมีด นำความหวานคืออารมณ์ขันที่ไม่มีพิษภัยมาเคลือบอาวุธโจมตีเหล่าผู้ถืออำนาจ เชือดเฉือนด้วยคารมแทนการปะทะที่คนตัวเล็ก ๆ ไม่อาจชนะได้
ปัจจัยหนึ่งที่ทำให้คนเราเกิดความตลกขบขันนั่นคือ &ldquo;ความรู้สึกเหนือกว่า&rdquo; หากว่ากันในบริบทของการเล่นมุกเสียดสี หยอกล้อผู้มีอำนาจ เช่น มุกที่ว่า พระเจ้าสร้างประเทศไทยมาสมบูรณ์แบบเกินไปจนต้องสร้างนักการเมืองมาขวางความเจริญ จะเห็นได้ว่าความรู้สึกเหนือกว่าจากมุกตลกนี้ทำได้อย่างมากก็แค่ยั่วล้อนักการเมืองว่าแสวงหาแต่ประโยชน์ของตนเอง เป็นอุปสรรคต่อความเจริญของประเทศ แสดงออกถึงความไม่พอใจของประชาชน แต่ก็ไม่ได้ทำให้อำนาจของนักการเมืองนั้นสูญสลายไปในโลกความจริง ในทางกลับกันหากใบมีดอาบน้ำเชื่อมที่เรียกว่ามุกตลกนั้น หันคมของมันเข้าหากลุ่มคนที่ถูกสังคมเหยียบย่ำอยู่แต่เดิมในโลกความเป็นจริงล่ะ
การเล่นมุกตลกกับสิ่งที่ไม่เหมาะสม สิ่งที่ไม่ควรตลก ที่เรียกว่า &ldquo;Dark Humor&rdquo; หรือ &ldquo;ตลกร้าย&rdquo; นั้น หลายครั้งก็มีเป้าโจมตีไปยังกลุ่มคนบางกลุ่มที่สังคมมีอคติบางอย่าง ไม่ว่าจะเป็นคนผิวสี ชาติพันธุ์ชนกลุ่มน้อย ผู้หญิง LGBTQ+ คนพิการ คนไร้บ้าน เป็นต้น การแสดงอคติ เหยียดหยามและลดทอนคุณค่าความเป็นมนุษย์ของกลุ่มคนเหล่านี้ตรง ๆ เป็นสิ่งที่คนในสังคมส่วนใหญ่เห็นตรงกันว่าเป็นเรื่องที่ยอมรับไม่ได้ เพราะเห็นกันอยู่ว่ามันคือการหันใบมีดเข้าหาคนที่ถูกเลือกปฏิบัติจากคนในสังคมอยู่แล้ว แต่การนำน้ำเชื่อมรสโปรดของทุกคนที่เรียกว่าอารมณ์ขันมาเคลือบใบมีดนั้นไว้ กลับไปสะกิดต่อมความรู้สึก &ldquo;เหนือกว่า&rdquo; ทำให้คนบางส่วนรู้สึกขำและไม่ได้เห็นว่ามันมีพิษภัยอะไรในเมื่อ &ldquo;มันก็เป็นแค่มุกตลกนี่ ชีวิตจริงเราก็แยกแยะได้ปะ&rdquo;
<h3>แล้วเราแยกมุกตลกออกจากชีวิตจริงได้จริงหรือเปล่า ?</h3>
แม้จะถูกเคลือบด้วยน้ำเชื่อม มีดก็ยังมีความคม การกดขี่เหยียดหยามก็เช่นเดียวกัน นอกจากจะเป็นการผลิตซ้ำเนื้อหาที่มีอคติ กดขี่และเหยียดหยามเพื่อนมนุษย์ด้วยกันแล้ว ซ้ำร้ายการที่มันเคลือบน้ำเชื่อมมาในรูปแบบของมุกตลกนี่แหละ ที่กล่อมให้ผู้คนเชื่อว่า &ldquo;มันไม่ได้ร้ายแรง&rdquo; &ldquo;ก็แค่พูดเล่นไม่จริงจัง&rdquo; แต่สุดท้ายเราทุกคนก็ล้วนใช้ชีวิตอยู่ในโลกความเป็นจริงกันทั้งนั้น หลายครั้งเหตุการณ์รูปแบบเดียวกันที่เกิดขึ้นจริงถูกละเลย เพราะถูกมองเป็นเรื่องตลก แถมคนที่เจ็บปวดก็ยังถูกเหยียบซ้ำด้วยการหยิบสิ่งนี้มาทำเป็นเรื่องขบขันซ้ำแล้วซ้ำเล่าจากการเล่นมุกเหล่านั้น
ตัวอย่างที่พบเจอได้บ่อยสุดของเรื่องนี้คงเป็นอะไรไปไม่ได้นอกจากมุกข่มขืน ที่ไม่ว่าเหยื่อจะเป็นเพศใดก็ล้วนแสดงถึงอคติทางเพศ มิหนำซ้ำยังลดทอนความรุนแรงของการข่มขืนไปมากทีเดียว ทำให้การข่มขืนดูเป็นเรื่องที่ &ldquo;ก็ไม่มีอะไร ขำ ๆ&rdquo; และงานวิจัยเกี่ยวกับเรื่องนี้พบว่า การได้ยินมุกข่มขืนบ่อย ๆ ทำให้ผู้คนคิดจริง ๆ ว่าการข่มขืนไม่ใช่เรื่องรุนแรง หรืออย่างมุกพ่อบ้านใจกล้า ที่ดูเหมือนจะไม่มีพิษภัยอะไร แต่การที่มุกนี้ถูกใช้อย่างแพร่หลายก็ทำให้กรณีผู้ชายเป็นเหยื่อความรุนแรงในครอบครัวกลายเป็นเรื่องไม่ร้ายแรง แถมยังถูกสังคมหัวเราะใส่เพราะคิดว่ามัน &ldquo;ไม่ได้จริงจัง&rdquo;
<h3>สุดท้ายแล้วจะเหลืออะไรให้เราตลกได้บ้าง ?</h3>
การตัดสินว่าอะไรตลกหรือไม่ตลกที่จริงก็เป็นสิ่งที่ปัจเจกอยู่พอตัว มุกตลกมุกหนึ่งบางคนอาจขำบางคนอาจมองว่ามัน &ldquo;แป้ก&rdquo; อย่างไรก็ตามมันก็ยังพอมีจุดที่ทำให้ทุกคนรู้สึกสนุกร่วมกันอยู่บ้าง ถ้าเราพิจารณากันจริง ๆ แล้วก็จะพบว่ายังมีมุกตลกอีกมากมายที่สามารถกระตุ้นต่อมอารมณ์ขันของคนเราได้ ให้เราสนุกร่วมกันอย่างไม่มีพิษภัย ไม่ได้ไปทำร้ายใคร อย่างมุกเล่นคำง่าย ๆ ที่อาศัยการเล่นคำ ใช้ความไม่เข้ากันมาสะกิดต่อมตลกในตัว
&ldquo;ถ้ายุงลายมาเราจะทำอย่างไร&rdquo;
&ldquo;ก็ไลน์ตอบสิ ส่งสติกเกอร์ไปด้วย :D&rdquo;
ตอนนี้คุณอาจจะกำลังหัวเราะอยู่ คุณอาจจะหลุดยิ้มออกมาหน่อยนึง คุณอาจจะส่ายหัวพร้อมกับคิดว่า &ldquo;แป้กว่ะ&rdquo; หรือคุณอาจจะกำลังขมวดคิ้วพร้อมกับพูดออกมาเบา ๆ ว่า &ldquo;อิหยังวะ&rdquo; แต่อย่างน้อยมุกแบบนี้ก็ไม่มีใครต้องเจ็บปวด ทุกคนสามารถหัวเราะร่วมกันได้ (ไม่ว่าจะหัวเราะเพราะมันตลกหรือหัวเราะเพราะมันแป้กจนน่าขำ) เหมือนกับน้ำหวานแก้วนึงที่ไม่ได้มีใบมีดซ่อนอยู่ในนั้น แม้ว่าคุณอาจมองว่ามันจืดไปหน่อยก็ตาม แต่ในเมื่อทุกคนก็ดื่มมันร่วมกันได้โดยไม่มีใครต้องถูกทำร้าย มันก็เป็นสิ่งที่น่ายินดีไม่ใช่หรือ
&nbsp;
&nbsp;
แหล่งอ้างอิง
วศินี พบูประภาพ. (2562). ในโลกที่ตื่นรู้ในความ PC ตลกแบบไม่ทำร้ายใคร คือความท้าทายใหม่ของมืออาชีพ. สืบค้นจาก https://workpointtoday.com/political-correctness-comedy/
ศิริพร ศรีวรกานต์. (2564). วรรณกรรมมุกตลกและวรรณกรรมเสียดสี. ใน คณาจารย์ภาควิชาวรรณคดีเปรียบเทียบ (บ.ก.), วรรณคดีทัศนา (พิมพ์ครั้งที่ 2, หน้า 13-24). กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Thomae, M., Viki, T., Cullen, A., &amp; Fernandez, H. (2007). The effect of sexist humor and type of rape on men's self-reported rape proclivity and victim blame. Current Research in Social Psychology, 13(10), 122-132. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/237222999

Dark Humor - ถ้ามีคนเจ็บปวดจากมุกตลก เรายังจะขำออกอยู่หรือไม่

เพลง การ์ตูน มังงะ หนัง เกม ขนม แมว

ตั้งแต่เมื่อไรกันที่ลูกของบ้านบางบ้านเปลี่ยนสถานะไปเป็น &ldquo;สมบัติ&rdquo; ของพ่อแม่ ตั้งแต่เมื่อไรกันที่ความเป็นพ่อเป็นแม่อนุญาตให้ &ldquo;บรรยากาศแสนเป็นพิษ&rdquo; จนละม้ายเงาดำมืดครอบทับบ้านทั้งหลัง เพราะเชื่อว่าในท้ายที่สุด ลูกต้องเป็นฝ่ายยอมทำตามหรือเอ่ยคำขอโทษก่อน บทความนี้จะพาคุณไปร่วมสำรวจสาเหตุซ้อนทับกันของปัญหาการละเมิดความเป็นส่วนตัวของลูกจากผู้เป็นพ่อแม่
เริ่มแรก กำแพงระหว่างคนต่างรุ่น คนที่ผ่านประสบการณ์คนละแบบ ก้าวเดินบนถนนคนละเส้น จะให้มาคิดเห็นตรงกันทุกอย่างคงดูจะเป็นไปได้ยาก ปัญหาไม่ได้อยู่ที่ &ldquo;ความคิดที่ต่าง&rdquo; แต่อยู่ที่วิถีคิดแบบ &ldquo;ความคิดต้องไม่ต่าง&rdquo; ต่างหาก การแอบตั้งกล้องบันทึกวิดีโอที่ห้องของลูก การลักลอบเช็กโทรศัพท์ลูก การอ่านสมุดบันทึกส่วนตัวของลูกโดยปราศจากความยินยอม การกีดขวางความสัมพันธ์ที่ลูกสร้างขึ้น พ่อแม่จะตัดสินใจทำเช่นนั้นด้วยสาเหตุอื่นใด นอกไปเสียจากต้องการให้โลกทั้งใบของลูกกลายเป็นโลกทั้งใบของพ่อแม่ เมื่อเกิดการสวมแว่นตาเลนส์เฉพาะตัวของคนหนึ่งลงบนกรอบหน้าของคนอีกคนหนึ่ง แล้วจะไม่ให้มีแรงเสียดทานต้านกลับได้อย่างไร ปัญหาบ้านแตกทำนองนี้ลงท้ายด้วยการจำนนของลูกหรือการแข็งขืนแบบลับ ๆ เสมอ เพราะพ่อแม่ที่พร้อมเปิดใจเดินบนถนนที่ตัวเองไม่รู้จักมาก่อนบ้างคงไม่ตัดสินใจทำสิ่งที่ละเมิดความเป็นตัวตนของลูกได้ถึงเพียงนี้แต่แรก
ต่อมา สังคมอันไร้สวัสดิการให้กับคนสูงวัย พ่อแม่หรือคนสูงวัยมีหลักประกันชีวิตในบั้นปลายแค่ไหน นั่นเป็นประเด็นเร่งด่วนที่คนในสังคมต้องขบคิด หลายครั้งพ่อแม่ไม่ได้ตระหนักถึงความรู้สึกไม่มั่นคงกับอนาคตรางเลือน ซึ่งมีสาเหตุมาจากการประกอบสร้างทางการเมืองซึ่งตนก็เป็นหนึ่งในผู้ร่วมก่อปราสาททรายที่พร้อมพังครืน แต่กลับโถมความหวังทุกอย่างไว้ที่ลูกเสียสิ้น ลูกต้องเรียนที่นี่ ลูกต้องประกอบอาชีพที่มั่นคง ลูกต้องเลี้ยงดูพ่อแม่ให้มีสภาพชีวิตที่พึงปรารถนา หากทำไม่ได้ดังนั้น จะเป็นลูก &ldquo;อกตัญญู&rdquo; ลูก &ldquo;น่าขายหน้า&rdquo; จุดจบคล้ายคลึงข้อแรก อัตลักษณ์ของคนกว่าครึ่งค่อนชีวิตหล่นหายไปตามรายทางจนแทบจะสูญสิ้นไปทั้งหมด รู้ตัวอีกทีตัวเองก็กลายเป็นคนที่ตัวเองก็ไม่รู้จัก ถามว่าทำไปทั้งหมดเพื่อใคร เพื่ออนาคตที่ดีกว่าที่พ่อแม่มอบให้ หรือเพื่อเป็นสมบัติที่มีคุณค่าคู่ควรกับที่พ่อแม่เลี้ยงดูมา คนเราไม่ได้มีค่าตั้งแต่ลมหายใจแรกแล้วหรือ
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/53af09da-de99-470c-b2fd-af314afc7444" alt="เมื่อพ่อแม่ก้าวล่วง ประกอบ" width="960" height="600" />
อย่างสุดท้าย ภาวะทางอำนาจที่ต่างชั้นกัน พ่อแม่มักกลายเป็นเหตุของการทะเลาะในหลายครั้ง &ldquo;ก็เป็นพ่อแม่ สิ่งที่ทำทุกอย่างก็เพราะรักและปรารถนาดีต่อลูกเป็นแน่แท้&rdquo; &ldquo;แค่นี้ทำให้พ่อแม่ไม่ได้หรือ&rdquo; กลายเป็นลูกที่ตอบว่า &ldquo;ไม่ได้&rdquo; ไม่ได้เลยสักครั้ง อำนาจจากที่บ้านก็ถูกกดทับ โลกการศึกษาก็ยึดโยงกับกฎระเบียบเหลือคณานับ สภาพสังคมก็ไร้สิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น นึกแล้วก็เป็นตลกร้ายนักที่ผู้แบกรับทุกองคาพยพของสังคมไว้บนบ่ากลับเป็นความหวังของทุกองคาพยพของสังคมเหล่านั้นเอง
ที่เล่าไล่เลียงให้ฟังไม่ใช่ว่าไม่เข้าใจว่าพ่อแม่ทุกคนเป็นพ่อแม่ครั้งแรก ไม่ใช่ไม่เข้าใจว่าไม่มีโรงเรียนฝึกหัดพ่อแม่อยู่จริงในโลกนี้ แต่คงจะดีกว่าหากครอบครัวร่วมเปิดโรงเรียนสอนพ่อแม่ไปพร้อมกับโรงเรียนสอนลูกในฐานะมนุษย์ไม่รู้ประสา ไม่ใช่เสวยสุขบนตัวตนของคนอีกคนในนามของ &ldquo;ความห่วงใย&rdquo; โดยไม่รู้หนาวรู้ร้อนเหมือนเช่นที่คุ้นชิน

เด็กหญิงธรรมดาที่มีชีวิตเพื่อไอศกรีมช็อกโกแลตมินต์ ผัดกะเพรา และศิลปินที่รัก

เมื่อพ่อแม่ก้าวล่วง “ความส่วนตัว” ในนาม “ความห่วงใย”

สาวหวานจ้วยแห่งลำน้ำเหือง รักเพลงโค้ก และการเต้ยโศกหน้าฮ้าน กรู๊ววว~

จนกว่า “ปีศาจ” จะพบกันอีก—#ให้คนเท่ากัน ผ่านวรรณกรรมไทยยุคเปลี่ยนแปลงการปกครอง

'คุณเล่าอะไรให้ฟังหน่อย'

ในนามแห่งการพัฒนาและความ ‘เชื่อมต่อในด้านประวัติศาสตร์’ สักการะสุดท้ายแด่ ‘ศาลเจ้าแม่ทับทิม’

เมื่อพูดถึง &ldquo;อาชีพในฝัน&rdquo; ของเยาวชน แน่นอนว่าอาชีพยอดนิยมที่เด็กนักเรียนใฝ่ฝันคงหนีไม่พ้นอาชีพแพทย์ พยาบาล วิศวกร สถาปนิก ครูอาจารย์ นักบิน แอร์โฮสเตส อะไรทำนองนี้ และไม่ว่าจะยุคสมัยใด พ่อแม่ผู้ปกครองทั้งหลายต่างก็ปลูกฝังลูกหลานของตัวเองด้วยประโยคที่ว่า &ldquo;ตั้งใจเรียนนะลูก โตขึ้นจะได้มีงานดี ๆ ได้เป็นเจ้าคนนายคน&rdquo; ซึ่งประโยคนี้ก็ช่วยสร้างแรงผลักดันให้กับใครหลาย ๆ คน แต่ในขณะเดียวกัน ค่านิยมของสังคมที่ยกย่อง &ldquo;อาชีพเจ้าคนนายคน&rdquo; นี้เอง ก็กำลังกดทับและด้อยค่าอีกหลากหลายอาชีพอันทรงเกียรติซึ่งมีความสำคัญอย่างมากต่อสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง &ldquo;อาชีพพนักงานเก็บขยะ&rdquo;
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/ce18b0f1-9d97-47d4-a65b-19ab9a14b574" alt="เก็บขยะ ประกอบ" width="960" height="600" />
หากพูดถึงอาชีพพนักงานเก็บขยะ คุณคิดว่าคนทั่วไปจะนึกถึงอะไรเป็นอย่างแรก ? พวกเขาคงจะนึกถึงรถขนขยะที่ส่งกลิ่นเน่าเหม็น หรือไม่ก็นึกถึงขยะใบใหญ่ที่มีกองขยะล้นออกมาตลอดเวลา ซึ่งเป็นความจริงอันน่าเศร้าที่ว่า คนส่วนใหญ่ในสังคมมักจะมองข้ามอาชีพที่เป็นหัวใจสำคัญของทุกประเทศบนโลกนี้ไป เพราะคนในสังคมมักจะสรรเสริญเฉพาะอาชีพที่ต้องเรียนจบด้วยการศึกษาระดับสูงเท่านั้น ด้วยค่านิยม &ldquo;อาชีพเจ้าคนนายคน&rdquo; และการให้ความเคารพความเป็น &ldquo;ปัญญาชน&rdquo; ของสังคมไทยนี้เอง อาชีพพนักงานเก็บขยะจึงกลายเป็น &ldquo;อาชีพต้องห้าม&rdquo; ของใครหลาย ๆ คน เพราะนอกจากจะเป็นอาชีพที่ต้องทำงานหนัก สวนทางกับเงินเดือนและสวัสดิการอันน้อยนิดแล้ว พนักงานเก็บขยะยังต้องพบเจอกับคำดูถูกเหยียดหยามจากสังคมอยู่เสมอ เพียงเพราะพวกเขาต้องทำงานกับสิ่งที่เรียกว่า &ldquo;ขยะ&rdquo; ที่ทุกคนรังเกียจ ทำให้อาชีพอันแสนทรงเกียรตินี้ถูกด้อยค่าและถูกมองข้ามไปเสียอย่างนั้น
น้อยคนนักที่จะตระหนักได้ว่า อาชีพพนักงานเก็บขยะที่ไม่มีใครเหลียวแลนั้น แท้จริงแล้วเป็นอาชีพที่ต้องเสี่ยงอันตรายและเสียสละเพื่อเพื่อนร่วมโลกมากขนาดไหน ถึงแม้พนักงานเก็บขยะจะไม่มีชุดเครื่องแบบสุดเท่แบบทหารหรือตำรวจ แต่ด้วยหน้าที่ของพนักงานเก็บขยะแล้ว พวกเขาต้องเผชิญความเสี่ยงจากเชื้อโรคและสารเคมีอันตรายจากขยะ ที่พวกเราทิ้งกันอย่างไม่ใส่ใจจะคัดแยกให้ถูกวิธี ทั้งยังต้องพบเจอกับความอันตรายจากสิ่งของจำพวกไม้ปลายแหลมหรือเศษแก้วมีคม และที่เสี่ยงชีวิตยิ่งกว่านั้น พนักงานเก็บขยะยังมีความเสี่ยงสูงจากการที่ต้องคัดแยกหน้ากากอนามัยที่พวกเราใช้แล้วทิ้งกันอยู่ทุกวัน อย่างไรก็ตาม คนในสังคมกลับมองว่าอาชีพพนักงานเก็บขยะมีศักดิ์ศรีน้อยกว่าอาชีพอื่น ๆ แต่หารู้ไม่ว่าพนักงานเก็บขยะเองก็เป็นบุคลากรด่านหน้าที่มีบทบาทอันสำคัญและแสนทรงเกียรติต่อสังคม พวกเขาทุกคนสมควรอย่างยิ่งที่จะได้รับวัคซีนที่มีประสิทธิภาพ รวมถึงสวัสดิการที่ดี ไม่น้อยหน้าไปกว่าอาชีพ &ldquo;เจ้าคนนายคน&rdquo; อื่น ๆ ในสังคมเลย
ถ้าหากโลกใบนี้ไม่มีอาชีพพนักงานเก็บขยะที่แสนเสียสละนี้ โลกนี้ก็คงไม่ต่างอะไรจากถังขยะที่มีขยะล้นออกมาเต็มไปหมด โลกใบนี้ไม่อาจขับเคลื่อนได้ด้วยอาชีพที่มีตำแหน่งและยศถาบรรดาศักดิ์ใหญ่โตเพียงเท่านั้น แต่ยังมีอาชีพอื่น ๆ อีกมากมายที่พวกเราอาจเผลอมองข้ามไป ไม่ว่าจะเป็น พนักงานเก็บขยะ แม่บ้านทำความสะอาด ยามรักษาความปลอดภัย พนักงานดับเพลิง สัปเหร่อ ฯลฯ อาชีพเหล่านี้ล้วนเป็นอาชีพอันสูงส่งและล้ำค่า ที่ไม่มีใครบนโลกใบนี้มีสิทธิ์ไปดูถูกหรือพูดจาเหยียดหยามพวกเขา ในขณะที่เราให้คุณค่าและชื่นชมอาชีพในฝันต่าง ๆ ก็อย่าหลงลืมไปว่า ทุกอาชีพที่กล่าวมานี้ พวกเขาล้วนมีเกียรติและศักดิ์ศรีไม่น้อยไปกว่าอาชีพอื่น ๆ ในสังคมที่พวกเรามักจะเยินยอเลยแม้แต่น้อย โปรดรับรู้และจดจำไว้เสมอว่า ชื่ออาชีพไม่อาจนำมาตัดสินคุณค่าหรือความสามารถในตัวมนุษย์คนไหนได้ อย่าลดทอนคุณค่าและศักดิ์ศรีในอาชีพของใครด้วยค่านิยมผิด ๆ ที่ฝังรากลึกในสังคมนี้อีกเลย

ลม อากาศ ธรรมชาติ และหมา

"พนักงานเก็บขยะ” อาชีพอันทรงเกียรติที่ถูกสังคมรังเกียจ

คนธรรมดาที่กำลังค้นหาความพิเศษในตัวเอง

บันทึกหลังอ่าน มงกุฎดอกส้ม - ความฝัน วัยสาว ลูก และปลายทางแห่งชีวิตของคำแก้ว

กระจกวิเศษบอกข้าที เหล่าเจ้าหญิงดิสนีย์เล่าถึงเฟมินิสต์และสังคมอย่างไร

Keep fighting and following the (NCT) dream!

&ldquo;หนูยังไม่มีความฝันอะไรเลยค่ะ&hellip;&rdquo;
&ldquo;การไปจากที่นี่นับว่าเป็นความฝันได้ไหมคะ&rdquo;
นี่คือบทพูดอันแสนโด่งดังจากภาพยนตร์เรื่อง Where We Belong (ที่ตรงนั้น มีฉันหรือเปล่า) ภาพยนตร์ไทยที่สร้างขึ้นเพื่อตีแผ่ชีวิตของวัยรุ่นไทยในยุคปัจจุบัน โดยคำพูดที่ยกมานี้กล่าวโดย &ldquo;ซู&rdquo; ตัวละครสำคัญของเรื่อง ซึ่งในฉากที่ซูไปสอบสัมภาษณ์เพื่อชิงทุนการศึกษาเรียนต่อต่างประเทศ ผู้สัมภาษณ์ได้ถามซูว่า เธอมีเป้าหมายหรือมีความฝันอะไรในการไปเรียนต่อครั้งนี้ และคำตอบของซูนั้นก็ได้รับความสนใจจากผู้ชมเป็นอย่างมาก เพราะเป็นเหมือนการพูดความใจในของวัยรุ่นไทยหลายคนที่กำลังเติบโตเป็นผู้ใหญ่ แต่กลับยังไม่มีเป้าหมายในชีวิตของตัวเอง เพียงแต่พวกเขานั้นมีความใฝ่ฝันอันยิ่งใหญ่ที่ว่า สักวันหนึ่งพวกเขาจะได้ออกไปจากที่นี่ ออกไปจาก &ldquo;ประเทศไทย&rdquo; และได้เริ่มต้นชีวิตใหม่ในต่างประเทศ
เมื่อช่วงเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ได้เกิดกระแสอันร้อนแรงบนโลกโซเชียล คือปรากฏการณ์ #ย้ายประเทศกันเถอะ ที่คนรุ่นใหม่ต่างพากันสนใจการย้ายไปใช้ชีวิตอยู่ที่ต่างประเทศ โดยเหตุผลที่คนรุ่นใหม่ต่างพากันศึกษาหาลู่ทางในการย้ายไปใช้ชีวิตที่ต่างแดนอย่างถาวรนั้น เกิดจากการบริหารจัดการประเทศที่ล้มเหลวของรัฐบาล ทำให้เกิดสถานการณ์ความวุ่นวายต่าง ๆ มากมาย นอกจากประชาชนจะไม่พอใจการแก้ปัญหาการแพร่ระบาดของโรคโควิดที่ไร้ประสิทธิภาพของรัฐบาลแล้ว คุณภาพชีวิตของคนไทยยังตกต่ำลงเรื่อย ๆ ทั้งปัญหาความยากจน ความเหลื่อมล้ำในสังคมที่นับวันยิ่งเพิ่มสูงขึ้น พิษเศรษฐกิจที่เลวร้ายลงอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งคนไทยยังถูกลิดรอนสิทธิขั้นพื้นฐานในชีวิต ไม่มีสิทธิเสรีภาพในการวิพากษ์วิจารณ์การทำงานของรัฐบาล เหตุการณ์ที่เจ้าหน้าที่รัฐปราบปรามการชุมนุมประท้วงรัฐบาลด้วยความรุนแรง และใช้กฎหมายที่ไม่โปร่งใสจับกุมผู้เห็นต่างยังคงเกิดขึ้นครั้งแล้วครั้งเล่า เหตุการณ์เหล่านี้ล้วนบีบบังคับและกดดันให้คนรุ่นใหม่ในประเทศไทยต้องเอาตัวรอดจากสถานการณ์อันแสนยากลำบาก จนเมื่อฟางเส้นสุดท้ายขาดลง เมื่อถึงจุดที่คนรุ่นใหม่ไม่อาจทนรับความคิดความเชื่ออันแสนล้าหลังที่เหนี่ยวรั้งความเจริญของประเทศและช่วงชิงโอกาสดี ๆ ในชีวิตของพวกเขาไป เมื่อนั้นเองที่พวกเขาเลือกที่จะสร้างเป้าหมายใหม่ในชีวิต นั่นคือการออกไปจากประเทศไทยอย่างถาวร
ความต้องการอยากย้ายประเทศสะท้อนให้เห็นถึงสภาวะความสิ้นหวังของคนรุ่นใหม่ ความรู้สึกที่ว่าประเทศที่ตนเกิดและเติบโตมากำลังเดินทางมาถึงทางตัน มองไม่เห็นอนาคตที่จะสามารถพัฒนาให้ดีขึ้นได้ ซึ่งไม่ใช่ความผิดของพวกเขาเลยที่จะมีความรู้สึกเช่นนี้ เพราะในสถานการณ์การเมืองที่ประเทศไทยกำลังเป็นอยู่ในตอนนี้และสิ่งที่พวกเขาต้องเผชิญมาตลอด ในขณะที่เฝ้ามองประเทศอื่นเจริญขึ้นทุกวัน ๆ ประเทศไทยกลับมีปัญหามากมายผุดขึ้นมาไม่เว้นแต่ละวัน จนอดไม่ได้ที่จะเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตของประชาชนในประเทศที่พัฒนาแล้วกับชีวิตความเป็นอยู่ของตนเองในตอนนี้ อีกทั้งปัญหาเรื่องการจ่ายภาษีก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุสำคัญ เมื่อเห็นว่าเงินภาษีจำนวนมหาศาลที่จ่ายให้กับรัฐบาล ไม่ได้ถูกนำไปพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในประเทศอย่างที่ควรจะเป็นเลยแม้แต่น้อย ซ้ำร้ายสิ่งที่ได้รับตอบแทนมากลับกลายเป็นการเห็นคุณภาพชีวิตของคนไทยย่ำแย่ลงทุกวัน ส่วนเงินที่ลำบากหามาเพื่อจ่ายภาษีกลับถูกนำเอาไปปรนเปรอผู้มีอำนาจในประเทศเสียอย่างนั้น คนรุ่นใหม่ที่ยังคงมีไฟในการใช้ชีวิตจึงไม่อาจปล่อยให้อนาคตที่วาดฝันไว้ดับมอดลงเพราะรัฐบาลชุดนี้ ด้วยเหตุนี้พวกเขาจึงยอมทิ้งบ้านเกิดเมืองนอนตัวเองไปแสวงหาชีวิตที่ดีกว่าในต่างแดน
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/e0adf56a-ba45-4e9b-8816-27ad9a5e8a47" alt="Content ย้ายประเทศ" width="960" height="600" />
เมื่อคนรุ่นใหม่เตรียมตัวและตั้งใจที่จะย้ายประเทศเช่นนี้แล้ว สิ่งที่จะเกิดขึ้นตามมาในประเทศไทย คือการเกิดภาวะสมองไหล (Brain Drain) เป็นปรากฏการณ์ที่คนรุ่นใหม่ซึ่งมีความสามารถ มีศักยภาพ และเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาและขับเคลื่อนประเทศไปข้างหน้า ต่างพร้อมใจกันย้ายออกจากประเทศบ้านเกิดของตนเองแล้วไปแสวงหาชีวิตที่ดีกว่าที่ต่างประเทศ เมื่อคนรุ่นใหม่เลือกที่จะนำทักษะความรู้ต่าง ๆ ที่ได้ร่ำเรียนมาไปใช้ในต่างแดน แน่นอนว่าประเทศไทยจะสูญเสียทรัพยากรมนุษย์ที่มีความสำคัญในการพัฒนาประเทศไปจำนวนมากมายมหาศาล สิ่งเลวร้ายที่สุดคือ ประเทศไทยกำลังจะกลายเป็นประเทศที่มีประชากรส่วนใหญ่เป็นกลุ่มผู้สูงอายุที่อาจยังมีความคิดผูกติดอยู่กับค่านิยมแบบเดิมท่ามกลางโลกในปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา ส่วนอนาคตของชาติที่มีความรู้ความสามารถก็ตัดสินใจย้ายไปอยู่ประเทศที่มีสภาพแวดล้อมเอื้อให้พวกเขาได้ใช้ความรู้ที่สั่งสมมาให้เกิดประโยชน์ และได้เดินตามความฝันที่พวกเขาไม่อาจทำได้ที่ประเทศไทย
ปรากฏการณ์ #ย้ายประเทศกันเถอะ เป็นดั่งภาพสะท้อนให้เห็นถึงความล้มเหลวของรัฐบาลที่ไม่สามารถตอบสนองความต้องการและความฝันของประชาชนได้ จริงอยู่ที่ว่า ไม่ใช่คนรุ่นใหม่ทุกคนที่จะมีต้นทุนมากพอที่จะพาตัวเองย้ายประเทศได้ เพราะการไปใช้ชีวิตที่ต่างประเทศอย่างถาวรนั้นต้องมีความพร้อมทั้งในเรื่องการเงิน ความสามารถด้านภาษา รวมถึงการสนับสนุนจากครอบครัว แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า เพราะการบริหารที่ไร้ประสิทธิภาพของรัฐบาลในปัจจุบัน ทำให้สังคมไทยกลายเป็นสังคมที่เน่าเฟะและล้าหลังเสียจนคนรุ่นใหม่มีความคิดตรงกันว่า ตราบใดที่ผู้มีอำนาจในประเทศยังคงไม่รับฟังเสียงประชาชนและใช้อำนาจที่มีอยู่เพื่อแสวงหาผลประโยชน์ให้ตัวเองอยู่อย่างนี้ การตะเกียกตะกายออกไปเริ่มต้นชีวิตใหม่ในต่างแดนยังดูเป็นเรื่องง่ายกว่าการรอให้ประเทศไทยเจริญขึ้นเสียอีก
ตั้งแต่เมื่อไหร่กันที่การเป็น &ldquo;คนไทย&rdquo; กลายเป็นสิ่งที่คนรุ่นใหม่ไม่อยากยอมรับ เมื่อไหร่กันที่ประเทศไทยกลายเป็น &ldquo;นรกบนดิน&rdquo; ที่ใครหลาย ๆ คนยอมทำทุกวิธีทางเพื่อให้ได้หนีออกไปจากที่นี่ ปรากฏการณ์ #ย้ายประเทศกันเถอะ จะไม่ได้เป็นเพียงกระแสเพียงชั่วข้ามคืนในโลกอินเทอร์เน็ต แต่จะกลายเป็นสิ่งที่จะเกิดขึ้นจริงในอนาคตอันใกล้ และแม้ในตอนนี้เราจะเห็นว่าคนรุ่นใหม่หลายคนเริ่มวางแผนการย้ายประเทศอย่างจริงจังกันแล้ว แต่หากเราลองถามพวกเขาด้วยคำถามเดิมที่ว่า &ldquo;มีเป้าหมายหรือความฝันอะไรในชีวิต&rdquo; ผู้เขียนยังคงเชื่อว่าในใจลึก ๆ ของคนรุ่นใหม่หลายคนความปรารถนาหนึ่งที่พวกเขาต้องการ ก็คืออยากให้ประเทศไทยเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น อยากให้ประเทศไทยมอบคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับประชาชนทุกคนได้ และอยากให้ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีศักยภาพมากกว่าที่เป็นอยู่ในตอนนี้ ไม่มีใครหรอกที่อยากเกิดมา &ldquo;ชังชาติ&rdquo; แต่เมื่อประเทศไทยในตอนนี้เป็นดั่งกรงขังที่ไร้ซึ่งสิทธิเสรีภาพใด ๆ ที่ประชาชนทุกคนพึงมี ชีวิตใหม่ในต่างแดนจึงกลายเป็นอนาคตอันแสนสวยงามของคนรุ่นใหม่ ส่วนชีวิตในประเทศไทยก็จะกลายเป็นอดีตอันแสนเลวร้ายที่พวกเขาไม่อยากจะเหลียวหลังกลับมามอง
&nbsp;
&nbsp;
แหล่งอ้างอิง
ข่าวสดออนไลน์. (2564). 'ธนาธร' ชี้ภาวะย้ายประเทศ 'ไทย' ดีกว่านี้ได้ ถ้าร่วมกันสู้ ยันเร็วไปที่จะยอมแพ้.&nbsp;สืบค้นจาก https://www.khaosod.co.th/politics/news_6387123
สุพัฒน์ ศิวะพรพันธ์. (2564). &lsquo;ถ้าการไปจากที่นี่นับว่าเป็นความฝันได้ไหมคะ&rsquo; ความในใจจาก ซู ที่ต้องการ&nbsp;&lsquo;หลีกหนี&rsquo; จากสถานที่ที่ไม่ได้เป็นของตัวเอง. สืบค้นจาก https://thestandard.co/where-we-belong-2/
อรพิณ ยิ่งยงพัฒนา. (2564). ประเทศไทยดีกว่านี้ได้ไหม คำถามเบื้องหลังกระแส 'ย้ายประเทศ'. สืบค้นจาก&nbsp;https://www.thairath.co.th/scoop/theissue/2084101

#ย้ายประเทศกันเถอะ เมื่อความฝันของคนรุ่นใหม่ คือการออกไปจากประเทศไทย

ควันธูปสีเทาลอยขึ้นเป็นสายก่อนที่จะสลายกลายเป็นกลิ่นหอมอ่อน ๆ ท่วงทำนองบทสวดมนต์ดังคลอเป็นพื้นหลัง เทวรูปยังคงตั้งตระหง่านอยู่กลางศาลปีแล้วปีเล่า&hellip; รวมถึงปีนี้... แต่อาจจะไม่มีปีต่อไป...
&nbsp;
&ldquo;#saveศาลเจ้าแม่ทับทิม&rdquo; เคยเป็นกระแสฮือฮาในทวิตเตอร์เมื่อราว ๆ 1 ปีที่ผ่านมา สรุปง่าย ๆ คือ ศาลเจ้า (อีก) แห่งหนึ่งกำลังถูกจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยไล่ที่ด้วยทุกวิถีทาง เพื่อนำที่ดินบริเวณนั้นไปสร้างเป็นคอนโดฯ อันจะสร้างกำไรมหาศาลให้แก่มหาวิทยาลัย โดยที่ตัวมหาวิทยาลัยมิได้สนใจความเดือดร้อนของชาวบ้านตาดำ ๆ เลยแม้แต่น้อย
ไม่เพียงแต่ศาลเจ้าเท่านั้น ชุมชนโดยรอบต่างก็ตกอยู่ในชะตากรรมเดียวกัน ซึ่งนั่นก็ไม่น่าแปลกใจนัก เพราะเกียรติภูมิจุฬาฯ คือเกียรติแห่งการรับใช้ประชาชน...&nbsp; ประชาชน &ldquo;ผู้มีอันจะกิน!&rdquo;
และในช่วงเวลา 1 ปีที่ผ่านมานี้เอง หลายสำนักข่าวก็ได้ทำหน้าที่เผยแพร่ประวัติและความเป็นมาของศาลเจ้าแห่งนี้ได้อย่างสมบูรณ์เพียงพอที่แผนกสาราณียกรไม่จำเป็นต้องกล่าวถึงเนื้อหาในส่วนนั้นอีกต่อไป
สิ่งที่ท่านจะได้อ่านต่อไปนี้ เรียบเรียงขึ้นใหม่จากบันทึกการให้สัมภาษณ์ &ldquo;เมื่อปีที่แล้ว&rdquo; ของ คุณนก-ผู้ดูแลศาลเจ้าฯ และคุณเดียร์-กรรมการศาลเจ้าฯ แต่ท่านไม่จำเป็นต้องกังวลใจไป เพราะเนื้อหาที่เราจะเล่าไม่ได้เก่าไปตามกาล เนื่องจากสำนักงานจัดการทรัพย์สินจุฬาฯ ยังคงทำหน้าที่ในการกลั่นแกล้งคนเล็กคนน้อยได้อย่างดยอดเยี่ยมจนน่ายกย่อง
ตั้งแต่การเอาต้นไม้มาปิดบังทางเข้าศาลเจ้าฯ การลักลอบตัดป้ายประชาสัมพันธ์เทศกาลทิ้งกระจาด การจำกัดทางเข้าออกศาลเจ้าฯ ให้เหลือเพียงทางเดียว ทั้งหมดนี้เพียงเพื่อจะได้เป็นข้ออ้างว่า &ldquo;ศาลเดิมตั้งบนที่ดินร้าง... ทำให้การใช้งานลดลงอย่างมาก&rdquo; (ผู้เชี่ยวชาญและสถาปนิกผู้คุมงาน &ldquo;ภายใต้บังคับบัญชาของสำนักงานจัดการทรัพย์สินจุฬาฯ&rdquo;, 2563) รวมถึงการสร้างศาลใหม่-เทวรูปองค์ใหม่แทน โดยมีจุดประสงค์เพื่อ &ldquo;สับขาหลอก&rdquo; ให้คนที่ตั้งใจมากราบไหว้เข้าใจผิดและบีบบังคับให้ศาลเจ้าแม่ทับทิม &ldquo;องค์จริง&rdquo; ต้องถูกย้าย ยิ่งไปกว่านั้นคือการส่งเจ้าหน้าที่เข้ามาคุกคามกรรมการศาลเจ้าฯ การฟ้องศาลเพื่อกลั่นแกล้ง และการเรียกร้องค่าเสียหายถึง 122 ล้านบาท
&nbsp;
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/562e50dc-802d-4594-ada2-a63e1ef50b39" alt="ประกอบ เจ้าแม่5" width="960" height="600" />
<blockquote>
ภาพที่ 1 ศาลเจ้าแม่ทับทิมฯ ที่ถูกบดบังด้วยต้นไม้ของสำนักงานจัดการทรัพย์สินจุฬาฯ จาก https://pmcu.co.th/ (ถูกลบออกไปแล้ว)
</blockquote>
&nbsp;
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/4ae0a000-cb99-4d6f-a677-4afc6474ab1b" alt="ประกอบ เจ้าแม่3" width="960" height="600" />
<blockquote>
ภาพที่ 2 ชายชุดดำที่มาตามถ่ายรูปคณะกรรมการศาลเจ้าฯ&nbsp;ขณะพานักข่าวสำรวจศาล &ldquo;ชั่วคราว&rdquo; ที่สร้างโดยสำนักงานจัดการทรัพย์สินจุฬาฯ ขอบคุณภาพจาก ผู้ไม่ประสงค์ออกนาม
</blockquote>
&nbsp;
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/29f95f93-8674-4eb7-a1e2-9ad7d4d9b63e" alt="Copy of ประกอบบทความ 01" width="4000" height="2500" />
<blockquote>
ภาพที่ 3&nbsp;คำสั่ง &ldquo;ตัดเก็บ&rdquo; ป้ายประชาสัมพันธ์เทศกาลทิ้งกระจาด (ภาพจำลอง)
</blockquote>
&nbsp;
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/0db323f9-fb8b-4113-8977-b9ef32f50983" alt="ประกอบ เจ้าแม่4" width="1199" height="1673" />
<blockquote>
ภาพที่ 4 คำชี้แจงจากผู้ที่เกี่ยวข้อง จาก https://www.facebook.com/groups/429224380754014/permalink/1226597351016709
</blockquote>
&nbsp;
หลายท่านที่เดินผ่านไปผ่านมาละแวกอุทยาน 100 ปี จุฬาฯ อาจจะได้เห็นสิ่งก่อสร้างลักษณะเหมือนกับบ้านของเล่น (หรือห้องน้ำสาธารณะ ?) ที่บังเอิญคล้ายกับศาลเจ้าไปบ้างแล้ว... นั่นแหละคือศาลที่สำนักงานจัดการทรัพย์สินจุฬาฯ สร้าง &ldquo;ทดแทน&rdquo; โดยที่ให้สัญญาว่าจะทำทุกอย่างให้ &ldquo;เหมือนเดิม&rdquo;&nbsp;
ความฉาบฉวย ความไม่ใส่ใจ และการที่พูดแล้วทำไม่ได้ คือองค์ประกอบ คืออิฐและปูนของศาลแห่งนี้... เราทราบกันดีว่างานศิลปะเมื่อ 50 ปีที่แล้วกับทุกวันนี้ย่อมไม่เหมือนกัน แต่นั่นไม่ใช่เหตุผลหรอกหรือ ที่เราจำเป็นต้องอนุรักษ์ศาลเจ้าแม่ทับทิมสะพานเหลืองแห่งนี้ไว้...
&nbsp;
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/eb7500fc-b7c0-4eae-8d2e-a0b74e0ddd93" alt="ประกอบ เจ้าแม่1" width="960" height="600" />
<blockquote>
ภาพที่ 5
(ซ้าย) แบบร่างศาลใหม่ ที่แนบมาพร้อมกับ &lsquo;คำชี้แจงของผู้ที่เกี่ยวข้อง&rsquo; จาก https://www.facebook.com/groups/429224380754014/permalink/1226597351016709
(ขวา) ศาลใหม่ที่สร้างโดยสำนักงานจัดการทรัพย์สินจุฬาฯ
</blockquote>
&nbsp;
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/ef2b9840-3a20-4c54-8f49-7f81d5f10019" alt="ประกอบ เจ้าแม่2" width="960" height="600" />
<blockquote>
ภาพที่ 6
(ซ้าย) ประติมากรรมนูนสูง ศาลเจ้าแม่ทับทิมสะพานเหลือง ขอบคุณภาพจาก https://www.facebook.com/1414978845381220/posts/2663979330481159
(ขวา) ประติมากรรม (?) นูนสูง ศาลใหม่ที่สร้างโดยสำนักงานจัดการทรัพย์สินจุฬาฯ
</blockquote>
&nbsp;
ศาลเจ้าคือหลักฐานหนึ่งของการพัฒนาชุมชน คือศูนย์กลางของชุมชน คือที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชุมชน คือแหล่งเรียนรู้ของชุมชน คือประวัติศาสตร์ของชุมชน และคือวิถีชีวิตของชุมชน
ดังนั้นแล้ว ศาลเจ้าที่ (กำลังจะ) หายไป ย่อมหมายถึงศูนย์กลางของชุมชนที่หายไป ที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชุมชนที่หายไป แหล่งเรียนรู้ของชุมชนที่หายไป ประวัติศาสตร์ของชุมชนที่หายไป วิถีชีวิตของชุมชนที่หายไป... และในที่สุดแล้ว ประวัติศาสตร์การมีอยู่ของชุมชนแห่งนี้ก็จะถูกทำให้หายไป... หรือถ้าดีหน่อย ก็คงเป็นได้แค่จุดถ่ายรูปจุดเล็ก ๆ ในนิทรรศการกลวง ๆ ของห้างสรรพสินค้าสุดหรูเท่านั้น
&nbsp;
ศาลเจ้าแห่งนี้ จุฬาฯ ไม่ได้เป็นผู้สร้าง แต่จุฬาฯ กำลังเป็นผู้ทำลาย
เราไม่ได้ต้องการให้ทุกอย่างอยู่กับที่ในกงกาลที่หมุนไปไม่รู้จบ... เราทราบดีว่า วัฒนธรรมสามารถปรับตามยุคตามสมัยได้ แต่นั่นหมายความว่าเราก็ต้องไม่ละทิ้งแก่นดั้งเดิม และสิ่งนั้นคือสิ่งที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย&nbsp; &ldquo;มหาวิทยาลัยอันดับหนึ่งในเอเชีย&rdquo; ทำไม่ได้
คำถามคือ...
แล้วจุฬาฯ จะมีศูนย์จีนศึกษาไปทำไม ในเมื่อตัวสถาบันยังไม่เคยเห็นค่าของมรดกทางวัฒนธรรม
จุฬาฯ จะมีคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ไปทำไม ในเมื่อตัวสถาบันยังมุ่งแต่จะทำลายล้างมรดกทางสถาปัตยกรรม
จุฬาฯ จะมีคณะอักษรศาสตร์ (ที่สอนให้เข้าใจมนุษย์ ?) ไปทำไม ในเมื่อตัวสถาบันยังไม่เคยเห็นอกเห็นใจหรือแม้กระทั่ง &ldquo;เห็นหัว&rdquo; ชาวบ้านตาดำ ๆ
.
.
.
#saveศาลเจ้าแม่ทับทิม
&nbsp;
&nbsp;
แหล่งอ้างอิง
ตึกรามบ้านช่อง. (4 มิถุนายน 2563). ศาลเจ้าแม่ทับทิมสะพานเหลือง [Facebook]. สืบค้นจาก https://www.facebook.com/groups/429224380754014/permalink/1226597351016709&nbsp;
ไหว้พระ ไหว้เจ้า. (2 มิถุนายน 2563). ศาลเจ้าแม่ทับทิมสะพานเหลือง [Facebook]. สืบค้นจาก https://www.facebook.com/1414978845381220/posts/2663979330481159

เจ้าแม่ทับทิมสะพานเหลือง–สิ่งศักดิ์สิทธิ์ในวิกฤติทุนนิยม

with freedom, books, flowers, and the moon, who could not be happy?  -Oscar Wilde-

<h2>&ldquo;ไม่สวยก็เหนื่อยหน่อยนะ&rdquo;</h2>
ประโยคสั้น ๆ ประโยคเดียวนี้ คือสิ่งที่ทำร้ายชีวิตและจิตใจของผู้หญิงหลายต่อหลายคนมาโดยตลอด เพราะการที่ &ldquo;ไม่สวย&rdquo; นอกจากจะทำให้ผู้หญิงต้อง &ldquo;เหนื่อย&rdquo; จากการเผชิญกับการถูกเลือกปฏิบัติ ถูกมองข้าม และถูกพูดจาเหยียดหยามแล้ว ยังสร้างความเจ็บปวดและบาดแผลมากมายในชีวิตของพวกเธอ หลายครั้งที่ผู้หญิงคนหนึ่งต้องสูญเสียโอกาสดี ๆ ในชีวิตไป เพียงเพราะเธอไม่ได้มีรูปลักษณ์ที่ &ldquo;สวยงาม&rdquo; ตามมาตรฐานซึ่งสังคมกำหนดไว้ เพราะคนในสังคมจะให้ความสำคัญกับ &ldquo;มาตรฐานความงาม&rdquo; ก่อนสิ่งอื่นเสมอ คนที่สวยตามแบบพิมพ์นิยมมักจะได้รับการปฏิบัติที่ดีจากคนรอบข้างราวกับว่าเธอเป็นเจ้าหญิง ทุกคนจะชื่นชมเยินยอเธอในทุก ๆ การกระทำ ในทางกลับกัน ถ้าผู้หญิงคนนั้นไม่ได้สวยตามแบบมาตรฐานความงามของสังคม เธอก็จะกลายเป็นเพียงตัวตลกที่คนรอบข้างจะพูดจาหรือปฏิบัติกับเธออย่างไรก็ได้ ราวกับว่าไม่มีจิตใจ
ผิวขาว หุ่นดี หน้าใสไร้สิว สีผิวสม่ำเสมอ ขาเรียว แขนเล็ก ไม่มีรอยแตก ไม่มีขนตามร่างกาย นี่เป็นเพียงเงื่อนไขส่วนหนึ่งของมาตรฐานความงาม หรือ Beauty Standard ซึ่งทำให้ผู้หญิงมักจะถูกวิพากษ์วิจารณ์รูปร่างหน้าตาของตนเองอยู่เสมอ ทั้งยังถูกตั้งคำถามว่า ทำไมถึงไม่มีรูปร่างสวยงามตามพิมพ์นิยม เพราะคนในสังคมล้วนถูกหล่อหลอมด้วยชุดความคิดนี้มาตั้งแต่เด็กจนโต การตอกย้ำค่านิยมความงามผ่านสื่อกระแสหลัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งโฆษณาที่สร้างภาพจำว่า ผู้หญิงที่มีขนตามร่างกาย มีสิว ผิวคล้ำ ไม่ผอม เป็นเรื่องผิดปกติในสังคม ทำให้เธอต้องดิ้นรนให้ตัวเองมีรูปลักษณ์ภายนอกที่ตรงตามบรรทัดฐานที่คนภายนอกชื่นชอบ เพื่อให้ได้รับการยอมรับจากคนอื่น แต่เหตุใดคนในสังคมถึงไม่เคยคิดบ้างว่า ทำไมผู้หญิงต้องอดอาหาร หรือกินยาลดความอ้วนเพื่อให้ตัวเองผอม ทำไมผู้หญิงต้องไม่กล้าที่จะแต่งตัวในแบบที่ชอบเพราะกลัวโดนวิจารณ์ และทำไมพวกเธอต้องไม่มั่นใจในรูปร่างตัวเองเพียงเพราะไม่ได้ &ldquo;สวย&rdquo; ตามค่านิยมที่สังคมกำหนดไว้ มีผู้หญิงกี่คนแล้วที่ต้องรู้สึกผิดหวังและเกลียดชังร่างกายของตัวเองเพราะมาตรฐานความงามจอมปลอมนี้
การกำหนดบรรทัดฐานความงามเป็นสิ่งที่สร้างความเจ็บปวดและบาดแผลให้แก่ผู้หญิงมาโดยตลอด ทั้งยังเป็นค่านิยมอันกดทับธรรมชาติของมนุษย์ มีผู้หญิงมากมายบนโลกใบนี้ที่เพียรพยายามทำทุกวิถีทางเพื่อให้ตัวเองงดงามในแบบที่คนภายนอกต้องการ เธอถวิลหาการยอมรับจากสังคม เพื่อให้มีสักครั้งที่เธอจะได้ยินคำว่า &ldquo;สวย&rdquo; จากปากคนอื่น แค่สักครั้งที่เธอจะไม่ถูกนำไปเปรียบเทียบกับใครต่อใคร ขอเพียงสักครั้งที่เธอจะไม่ต้องหวาดระแวงว่าคนรอบข้างจะมองมาที่เธอด้วยสายตาแบบไหน พูดถึงเธออย่างไรบ้าง แต่สุดท้ายเธอก็ได้รู้ว่าความพยายามเหล่านั้นมันไม่เคยพอ เพราะความงามซึ่งสังคมคาดหวังนั้นไม่เคยมีจุดสิ้นสุด ไม่ว่าพวกเธอจะพยายามเปลี่ยนแปลงตัวเองมากแค่ไหน สังคมก็จะหาข้อติและตั้งคำถามกับรูปลักษณ์ภายนอกของพวกเธอเสมอ ท้ายสุดแล้ว ยิ่งผู้หญิงพยายามวิ่งไขว่คว้ามาตรฐานความงามของสังคมมากเท่าไร ก็ยิ่งสร้างความบอบช้ำให้แก่ร่างกายและจิตใจของพวกเธอมากเท่านั้น
การทำลายมาตรฐานความงามไม่ใช่เรื่องง่าย หรืออาจบอกได้ว่าแทบจะเป็นไปไม่ได้เลยเสียด้วยซ้ำ แต่ความจริงที่ผู้หญิงทุกคนบนโลกใบนี้ควรรู้คือ ไม่มีส่วนไหนในร่างกายของพวกเธอที่ผิดปกติ การมีขนรักแร้ มีรอยแตกตามร่างกาย มีสิว มีฝ้า มีกระ แขนใหญ่ ขาใหญ่ ผิวคล้ำ ฯลฯ ไม่ว่าร่างกายของพวกเธอจะเป็นแบบไหน นี่คือธรรมชาติของมนุษย์ทุกคนบนโลกใบนี้ ไม่มีอะไรที่เป็นความผิดของพวกเธอทั้งนั้น ผู้หญิงทุกคนล้วนมีร่างกายที่แตกต่างกันออกไป และนี่คือสิ่งที่แสดงถึงคุณค่าอันแสนงดงามในตัวเรา อย่าปล่อยให้มาตรฐานความงามจอมปลอมของสังคมมาลดทอนคุณค่าของตัวเอง ได้โปรดอย่าเกลียดความเป็นตัวเองเพราะค่านิยมไร้สาระแบบนี้อีกเลย
ท้ายสุดแล้ว กุญแจดอกสุดท้ายซึ่งจะปลดล็อกให้ทุกคนเป็นอิสระจากมาตรฐานความงามในสังคมนี้ได้ก็คือตัวของเราเอง ในเมื่อเราเปลี่ยนความคิดและค่านิยมของคนในสังคมไม่ได้ ก็ขอให้ทุกคนจงภาคภูมิใจกับความเป็นตัวเอง และหากคุณผู้อ่านก็เป็นคนหนึ่ง ผู้เจ็บช้ำกับชีวิตที่ถูกมาตรฐานความงามของสังคมตีกรอบไว้ตลอดเวลา ก็ขอให้คุณรับรู้ไว้เสมอว่า คุณเป็นคนที่มีคุณค่า และมีความงดงามของตัวเอง อย่าให้ความคาดหวังของคนอื่นมาทำให้คุณสูญเสียความมั่นใจในตัวเองไป ขอให้คุณเป็นตัวของตัวเองอย่างมีความสุข จงทลายกรอบมาตรฐานความงามที่สังคมหลอกลวงเรามา
<h3>และรักตัวเองในแบบที่เราเป็น ไม่ใช่ในแบบที่คนอื่นอยากให้เราเป็น&nbsp;☺</h3>
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/fb93adeb-c481-4d22-8dd9-260e1bde8c4f" alt="Copy of ไม่สวยก็เหนื่อยหน่อยนะ ภาพประกอบ" width="960" height="600" />