From the river to the sea: จากแม่น้ำสู่ผืนทะเล และการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ที่เราทุกคนคือพยาน

จากปรากฏการณ์ “ความศรัทธา” สู่ “ความสยอง” ที่ลืมไม่ลง

วันภาษามือโลก - เพราะทุกคนมี "สิทธิ" ที่จะสื่อสารอย่างเท่าเทียม

<blockquote>
&ldquo;ร่วมแรงแข็งขัน ช่วยกันพัฒนา ใฝ่หาสันติ&rdquo; 
</blockquote>
&nbsp; &nbsp;ข้างต้นเป็นคำขวัญของวันเยาวชนแห่งชาติ (National Youth Day) ที่เริ่มมีการจัดขึ้นในประเทศไทยโดยคณะรัฐมนตรีที่ลงมติเมื่อวันที่ 18 มิถุนายน ปี พ.ศ. 2528 ให้วันที่ 20 กันยายนของทุกปีเป็นวันเยาวชนแห่งชาติ ส่วนสาเหตุในการจัดตั้งวันดังกล่าวขึ้นมา ก็เพื่อเน้นย้ำและให้เยาวชนไทยได้ตระหนักรู้ถึงบทบาท หน้าที่ และความสำคัญของตนเอง เพื่อที่ในภายภาคหน้าจะได้นำความรู้ความสามารถของตนมาพัฒนาชาติบ้านเมืองต่อไป
&nbsp; &nbsp;
&nbsp; &nbsp;แล้วคำว่า &ldquo;เยาวชน&rdquo; ในที่นี้ หมายถึงใครกันบ้าง หากอิงตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานแล้ว &ldquo;เยาวชน&rdquo; หมายถึง บุคคลที่มีอายุเกิน 14 ปีบริบูรณ์ แต่ยังไม่ถึง 18 ปีบริบูรณ์ และไม่ใช่ผู้บรรลุนิติภาวะโดยการสมรส ในขณะที่องค์กรสหประชาชาติเองก็ได้ให้ความหมายของคำว่า &ldquo;เยาวชน&rdquo; ว่าเป็นบุคคลในวัยหนุ่มสาว อายุระหว่าง 15-25 ปี
&nbsp;
&nbsp; &nbsp;หากเราลองพิจารณาถึงความสำคัญของวันดังกล่าวกับสถานการณ์การเมืองไทยในปัจจุบันที่กำลังคุกรุ่นดูแล้ว มันก็ช่างดูย้อนแย้งกันเสียเหลือเกิน ในเมื่อผู้ใหญ่และผู้มีอำนาจหลาย ๆ คน กลับเป็นคนที่ขัดขวางไม่ให้เยาวชนและคนรุ่นใหม่ได้มีโอกาสเปลี่ยนแปลงและพัฒนาประเทศเสียเอง ประเด็นและข้อเรียกร้องทางการเมืองต่าง ๆ ล้วนเริ่มจากการตั้งข้อสงสัยถึงหลักการและกฎระเบียบของสังคม เริ่มตั้งแต่เรื่องเล็ก ๆ ภายในสังคมเฉพาะกลุ่ม อย่างการเรียกร้องถึงสิทธิขั้นพื้นฐานจากข้อบังคับที่ลิดรอนสิทธิในรั้วโรงเรียน ไปจนถึงข้อเรียกร้องที่ยกระดับขึ้นถึงการมีอยู่ของกฎหมาย มาตรา 112 ไปจนถึงการเปลี่ยนรัฐบาลชุดใหม่ (ซึ่งก็เป็นเรื่องตลกร้ายที่แม้การเลือกตั้งจะผ่านพ้นไปแล้ว แต่สุดท้ายคะแนนเสียง 14 ล้านเสียงของประชาชนก็ไม่ใช่เสียงส่วนใหญ่ที่เอาชนะเสียงของคนกลุ่มหนึ่งได้อยู่ดี) แน่นอนว่าการขับเคลื่อนสังคมในหลาย ๆ เหตุการณ์ที่ได้ดำเนินมาเนิ่นนานหลายปี ทั้งการตั้งม็อบชุมนุมเรียกร้องถึงประเด็นต่าง ๆ การรวมตัวกันของประชาชนไทยที่ศรัทธาในประชาธิปไตยและความหวังที่จะเห็นประเทศเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นในสักวันนั้น พวกผู้ใหญ่คงจะหลงลืมกันไปเสียแล้วว่า หนึ่งในกลุ่มคนที่ต้องการเห็นประเทศพัฒนาก็มีเยาวชนอยู่ด้วยเช่นกัน&nbsp;
&nbsp;
&nbsp; &nbsp;คำพูดยอดฮิตติดปากราวกับถูกถอดออกมาจากชุดความคิดเดียวกันของผู้ใหญ่หลาย ๆ คนอย่าง &ldquo;เป็นแค่เด็ก เรียนให้จบก่อนดีกว่าไหม&rdquo; หรือ &ldquo;เป็นเด็กอย่ายุ่งเรื่องการเมือง มีหน้าที่เรียนก็เรียนไป&rdquo; อาจจะเป็นวลีติดหูทั้งในโลกโซเชียลหรือในชีวิตจริงที่เด็กหลายคนอาจเคยได้ยินผ่านหูกันมาบ้าง และอาจจะเคยกังขากับตัวเองว่า แล้วสิ่งที่เราตั้งข้อสงสัย สิ่งที่เรากำลังทำ สิ่งที่เรากำลังเรียกร้องกันอยู่นั้น เสียงของเหล่าเยาวชนอย่างพวกเรานั้นมันไม่มีค่าเลยอย่างนั้นหรือ หากการมีสิทธิมีเสียงต้องขึ้นตรงกับอายุที่เพิ่มขึ้น เช่นนั้นแล้วทำไมไม่อิงตามเสียงของคนที่อายุยืนที่สุดในประเทศเสียเลยล่ะ และพอเยาวชนหัวสมัยใหม่โต้กลับหรือวิพากษ์วิจารณ์ถึงข้อผิดพลาดขององค์กรในภาครัฐ ก็จะโดนตราหน้าจากผู้ใหญ่อีกว่า &ldquo;เด็กสมัยนี้ก้าวร้าว หัวรุนแรง&rdquo; โดยไม่ได้พิจารณาเลยว่า ที่ผ่านมา เยาวชนโดนกระทำจากทั้งภาครัฐและผู้มีอำนาจอย่างไรบ้าง เป็นเรื่องที่น่าหดหู่ใจว่า ผู้ใหญ่ที่มีอาวุธครบมือกลับเกรงกลัวเหล่าเด็กมือเปล่าที่มีเพียง &ldquo;คำพูด&rdquo; เป็นอาวุธเพียงหนึ่งเดียวเท่านั้น ยังมีเยาวชนที่เก่งและมีความสามารถอีกมากที่ต้องมาเดิมพันความฝัน ความหวัง และอนาคตของพวกเขาให้กับความไม่แน่นอนในประเทศนี้ ให้กับกลุ่มคนเพียงไม่กี่คน ที่กอบกุมอนาคตและชีวิตของคนทั้งประเทศอีกกว่าเจ็ดสิบล้านคน
&nbsp;
&nbsp; &nbsp;ในปัจจุบัน เราอาจจะเคยได้ยินกลุ่มคนรุ่นใหม่พูดกันติดปากว่า &ldquo;อยากย้ายประเทศ&rdquo; ไม่ว่านั่นจะเป็นเพียงคำพูดตลกร้ายตามกระแส หรือเป็นความต้องการจากใจจริงหากมีโอกาสก็ตามที แต่นี่ก็เป็นอีกหนึ่งสัญญาณจากเยาวชนไทยที่ฝากไปถึงผู้ใหญ่ว่า พวกเขาอาจไม่ต้องการใช้ชีวิตอยู่ในประเทศที่ไม่สามารถฝากอนาคตเอาไว้ได้ ยังมีอีกหลายคนที่หมดหวังและหาลู่ทางย้ายประเทศจริง ๆ เราเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า &ldquo;ปรากฏการณ์สมองไหล&rdquo; (Brain Drain) หรือการที่กลุ่มคนวัยหนุ่มสาวที่เปรียบเสมือนมันสมองและฟันเฟืองของประเทศ ตัดสินใจย้ายไปยังประเทศพัฒนาแล้วเพื่อคาดหวังคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น นั่นอาจหมายถึง ประเทศหยุดพัฒนาแห่งนี้กำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงวัย ที่สักวันหนึ่งอาจจะไม่มีใครอยากยื่นมือเข้ามาพัฒนาประเทศอีกแล้วก็ได้
&nbsp;
&nbsp; &nbsp;เมื่อย้อนกลับไปอ่านถึงจุดมุ่งหมายของการจัดตั้งวันเยาวชนแห่งชาติขึ้นมาแล้ว ใครหลายคนอาจนึกฉงนอยู่ในใจ สรุปแล้วนั่นเป็นเพียงคำพูดขายฝันของผู้ใหญ่เท่านั้นหรือเปล่า หากเป็นเช่นนี้ แล้วเยาวชนไทยจะต้องรอไปอีกจนถึงเมื่อไหร่ ในเมื่อผู้ใหญ่มองว่าเสียงของเด็กนั้นไร้ค่า หากเป็นเช่นนี้ แล้วเด็กรุ่นใหม่จะยังมีโอกาสสร้างอนาคตของตนเองอยู่อีกหรือ ในเมื่อรัฐบาลและผู้มีอำนาจในปัจจุบัน เลือกที่จะเป็นคนขัดขวางอนาคตของชาติอย่างเยาวชนเสียเอง หากเป็นเช่นนี้ แล้วจะมีวันเยาวชนแห่งชาติไปเพื่อใคร
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
แหล่งอ้างอิง
มหาวิทยาลัยราชพฤกษ์. (2565). 20 ก.ย. วันเยาวชนแห่งชาติ National youth day. สืบค้นเมื่อ 10 กันยายน 2566. จาก <a href="http://www.rpu.ac.th/?p=22935">http://www.rpu.ac.th/?p=22935</a>
ทิพากร เส้นเกษ. (2564). &ldquo;เด็กคืออนาคตของชาติ&rdquo; แล้วชาติคืนอนาคตให้กับเด็กได้หรือยัง. สืบค้นเมื่อ 10 กันยายน 2566. จาก <a href="https://www.amnesty.or.th/latest/blog/9251/">https://www.amnesty.or.th/latest/blog/9251/</a>
รพีพัฒน์ อิงคสิทธิ์. (2564). หนีไปจากประเทศห้ามพัฒนา แต่โปรดกลับมาเมื่อเรามีประชาธิปไตย. สืบค้นเมื่อ 10 กันยายน 2566. จาก <a href="https://themomentum.co/economic-crunch-emigration/">https://themomentum.co/economic-crunch-emigration/</a>

National Youth Day : อนาคตของชาติ หรืออนาคตของใคร

มังงะกองเต็มห้องนอน

Juvenile Justice (2022) เบื้องหลังของคดีเยาวชน และผลกระทบที่สังคมต้องแบกรับ

พระเมรุมาศ : สถาปัตยกรรมแห่งความอาลัยและความสูญเสียของประชาชน

Heartstopper : เพราะการยอมรับตัวเองมิอาจเกิดขึ้นได้เพียง ‘ลำพัง’

บทวิเคราะห์นี้เป็นเพียงความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนเท่านั้น โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่าน
&nbsp;
&lsquo;Queerbaiting&rsquo; คือศัพท์ใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นในวงการบันเทิงและวัฒนธรรมประชานิยม (Popular Culture) เมื่อไม่นานนี้ มาจากการรวมกันของคำว่า Queer ที่แปลว่า ผู้มีความลื่นไหลหรือยืดหยุ่นทางเพศ ไม่ยึดติดกับอัตลักษณ์ใด ๆ และ Bait (+ing) ที่แปลว่า หลอกล่อหรือล่อเหยื่อ รวมกันแล้วก็สามารถแปลความหมายอย่างหยาบ ๆ ได้ว่า เป็นการหลอกล่อให้คิดว่าสื่อหรือ pop culture นั้น ๆ เป็นเควียร์นั่นเอง
&nbsp;
Queerbaiting ในวงการสื่อนั้น ยกตัวอย่างเช่น แอนิเมชันหรืออนิเมะ (Anime) หลายเรื่องจากประเทศญี่ปุ่นที่ฉาก บทสนทนา หรือความสัมพันธ์ระหว่างตัวละครดำเนินไปในเชิงรักร่วมเพศ แต่ผู้สร้างก็ไม่เคยออกมาพูดตรง ๆ ว่าสิ่งเหล่านั้นคือ &lsquo;ความรัก&rsquo; ที่มากกว่าเพื่อนของพวกเขา เช่น ความสัมพันธ์เกินเพื่อนระหว่างนานาเสะ ฮารุกะและทาจิบานะ มาโคโตะ จาก Free ! ชมรมว่ายน้ำอิวาโทบิ ที่เคยมีกระทั่งฉากกึ่ง ๆ สารภาพรักเลยว่า &ldquo;ผมชอบทั้งการว่ายน้ำและฮารุจังมาก ๆ เลยอยากจะว่ายน้ำไปด้วยกัน&rdquo; (Literally Satan, 2018)
&nbsp;
สำหรับในประเทศไทย แน่นอนว่า Queerbaiting เป็นการตลาดที่แพร่หลายอย่างมากจากการเติบโตอย่างก้าวกระโดดของซีรีส์วายหรือ Boy Loves&rsquo; Series ที่ The Economist สำนักหนังสือพิมพ์ชื่อดังจากประเทศอังกฤษ ถึงกับตั้งข้อสังเกตว่า Y series ของไทยแลนด์อาจจะกลายเป็น K-POP รุ่นต่อไปของวงการ Pop Culture ได้เลยทีเดียว (The Economist, 2023) ปัญหาคือ เมื่อการตลาดนี้เปลี่ยนจากตัวละครที่แต่งขึ้นมาเป็น &lsquo;มนุษย์จริง ๆ&rsquo; อย่างนักแสดงวายไทย ผลกระทบต่อผู้มีความหลากหลายทางเพศจริง ๆ ย่อมแผ่ออกไปไกลมากกว่า เพราะผู้ชมจะเผลอนำภาพที่เห็นจากในสื่อมาปะปนกับชีวิตจริง จนมีภาพจำว่ากลุ่มคน LGBTQ+ จะต้องมีรูปร่างหน้าตา วิถีในการใช้ชีวิต รวมถึงความสัมพันธ์ทางเพศแบบในซีรีส์วายเท่านั้น ทั้งที่ในความเป็นจริงแล้ว กลุ่มผู้มีความลื่นไหลทางเพศต้องพบเจอกับแรงกดดันอย่างหนักจากสังคม กลายเป็นกลุ่มคนชายขอบที่ไม่มีใครให้ความสนใจเท่ากับนักแสดงวาย
อนึ่ง มีแฟนคลับหลายท่านที่ &lsquo;อิน&rsquo; กับบทบาทในซีรีส์วาย รวมถึงการเซอร์วิส (หรือเรียกกันอย่างหยาบ ๆ ว่า &lsquo;ขายจิ้น&rsquo;) หลังซีรีส์จบของเหล่านักแสดง เช่น การสัมภาษณ์ในสื่ออย่างกำกวมว่ามีความสัมพันธ์ต่อกันที่พิเศษนอกเหนือจากการเป็นเพื่อน พี่น้อง หรือเพื่อนร่วมงาน การไลฟ์ทางโซเชียลมีเดียแล้วเรียกอีกคนว่าเป็นผัวหรือเมีย การเล่นมุกตลกเชิงจีบด้วยการหยอดคำหวานให้แก่กันและกัน จนพาลให้คิดไปว่าพวกเขามีความสัมพันธ์ฉันท์คนรักกันจริง ๆ ทำให้เมื่อนักแสดงหลายท่านซึ่งเป็น straight หรือ heterosexual ออกมาเปิดเผยว่ามีแฟนสาวเป็นตัวเป็นตนอยู่แล้ว หรือยอมรับว่าเรื่องทั้งหมดที่เกิดขึ้นเป็นเพียงการแสดงเท่านั้น เหล่าแฟนคลับจึงรับกันไม่ได้และกล่าวหาว่านักแสดง &lsquo;เล่นกับใจของแฟนคลับ&rsquo; มากจนเกินไป
&nbsp;
การตลาดแบบ Queerbaiting จึงไม่ต่างจากการขายตัวตนหรือกระทั่งวิญญาณของนักแสดง เพื่อให้ผู้บริโภคบางส่วนนำไป &lsquo;จินตนาการ&rsquo; ล้ำเส้นถึงความเป็นจริงนอกเหนือจากบทบาทของตัวละครในซีรีส์ ซึ่งถือว่าเป็นจุดบอดในวงการบันเทิงเลยทีเดียว การตลาดในรูปแบบนี้ไม่เพียงสร้างผลเสียในระยะยาวต่อนักแสดงวายที่วันหนึ่งอยากจะขยายโอกาสไปรับบทบาทอื่น ๆ เพิ่มเติมมากขึ้นเท่านั้น แต่ยังทำให้สังคมมองข้ามปัญหาในชีวิตจริงของชาว LGBTQ+ มากขึ้นอีกด้วยจากการส่งต่อค่านิยม &lsquo;ขายจิ้น&rsquo; เหล่านี้
&nbsp;
เมื่อ Target Group หรือกลุ่มเป้าหมายของสื่อเหล่านี้ค่อนข้างชัดเจน การ Queerbaiting ในอนิเมะหรือแฟนเซอร์วิสของนักแสดงวายในชีวิตประจำวัน จึงเป็นการตลาดที่ทรงพลังอย่างมากในวงการนี้ อย่างไรก็ตาม สื่อต้องไม่หลงลืมว่าตัวเองเป็นใคร มีจรรยาบรรณที่ยึดโยงกับผู้ชมและความตระหนักรู้ในการรับผิดชอบต่อสังคมอย่างไรบ้าง เพราะในโลกปัจจุบัน ผู้คนสามารถเข้าถึงสื่อได้อย่างง่ายดายมากยิ่งขึ้น หากสื่อไม่ตระหนักอยู่เสมอว่าตนเองมีอิทธิพลต่อความรู้สึกนึกคิดและการมองโลกของผู้รับสาร การผลักภาระการบริโภคด้วยวิจารณญาณทั้งหมดให้แก่ผู้ชมจึงถือว่าเป็นความล้มเหลวประการหนึ่งของการประกอบอาชีพนี้ ในกรณีของซีรีส์วาย ฝ่ายต่าง ๆ ทั้งผู้ผลิต นักแสดง ผู้กำกับ คนเขียนบท หรือผู้เกี่ยวข้องทั้งหลาย จึงจำเป็นต้องควบคุมเนื้อหาสาระ การนำเสนอ รวมถึงการตลาดในเบื้องต้นอย่างระมัดระวัง จนแน่ใจเสียก่อนว่า ผลงานที่ออกไปไม่ได้สร้างภาพจำผิด ๆ เกี่ยวกับชาว LGBTQ+ ให้แก่สังคม
&nbsp;
เพราะฉะนั้น Queerbaiting จึงไม่ใช่แค่การตลาดที่ทำร้ายจิตใจของแฟนคลับในอนาคตหากว่าตัวละครหรือนักแสดงไม่ได้รักกันจริง ๆ แต่ยังหมายรวมถึงการ &lsquo;ทำลาย&rsquo; อัตลักษณ์ทางเพศ (Gender Identity) ที่แท้จริงของกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศในสังคม ว่าความสัมพันธ์ของพวกเขาอาจไม่เหมือนกับภาพที่นักแสดงหรือตัวละครผู้เป็น &lsquo;ชายแท้&rsquo; เคยสร้างไว้ในสื่อ
&nbsp;
แหล่งอ้างอิง
The Economist. (2023, March 9). Are Thailand&rsquo;s gay TV dramas the next K-pop ? The Economist. <a href="https://www.economist.com/asia/2023/03/09/are-thailands-gay-tv-dramas-the-next-k-pop">https://www.economist.com/asia/2023/03/09/are-thailands-gay-tv-dramas-the-next-k-pop</a>
Literally Satan. (2018, August 15). Free ! Starting Days - MakoHaru Scene [ENG SUB] HD 1080p [Video]. YouTube. <a href="https://www.youtube.com/watch?v=FSk-zSzU0gk">https://www.youtube.com/watch?v=FSk-zSzU0gk</a>

อาร์มี่และรันเนอร์ ผู้ชื่นชอบหนังสือและหนัง ดูคลิปหมาแมวเป็นชีวิตจิตใจ

Queerbaiting การตลาดที่มีปัญหามากกว่าการเล่นกับใจของแฟนคลับ

เราชื่อเยี่ยม ผู้เปี่ยมไปด้วยความดจีย์

ไร่หมุนเวียน : วาทกรรมของรัฐและวิถีชีวิตของชาวปกาเกอะญอ

เกิดในฟาร์มและตายบนจานอาหาร : สำรวจแง่มุมชีวิตของสัตว์ในฟาร์ม คุณรับรู้ชีวิตของพวกเขามากแค่ไหน ?

Keep fighting and following the (NCT) dream!

From the river to the sea: จากแม่น้ำสู่ผืนทะเล และการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ที่เราทุกคน...

จากปรากฏการณ์ “ความศรัทธา” สู่ “ความสยอง” ที่ลืมไม่ลง

วันภาษามือโลก - เพราะทุกคนมี "สิทธิ" ที่จะสื่อสารอย่างเท่าเทียม

National Youth Day : อนาคตของชาติ หรืออนาคตของใคร

Juvenile Justice (2022) เบื้องหลังของคดีเยาวชน และผลกระทบที่สังคมต้องแบกรับ

พระเมรุมาศ : สถาปัตยกรรมแห่งความอาลัยและความสูญเสียของประชาชน

Heartstopper : เพราะการยอมรับตัวเองมิอาจเกิดขึ้นได้เพียง ‘ลำพัง’

Queerbaiting การตลาดที่มีปัญหามากกว่าการเล่นกับใจของแฟนคลับ

ไร่หมุนเวียน : วาทกรรมของรัฐและวิถีชีวิตของชาวปกาเกอะญอ

เกิดในฟาร์มและตายบนจานอาหาร : สำรวจแง่มุมชีวิตของสัตว์ในฟาร์ม คุณรับรู้ชีวิตของพว...

True Beauty (2020) เพราะรูปลักษณ์ภายนอกช่างสำคัญเหนือสิ่งอื่นใด

Do You Hear The People Sing? บทเพลงกับการเคลื่อนไหวทางการเมือง

ชั้น 2 อาคารจุลจักรพงษ์ 254 ถนนพญาไท แขวงวังใหม่ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร 10330

พัฒนาโดย ฝ่ายพัฒนาระบบสารสนเทศ องค์การบริหารสโมสรนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย