From the river to the sea: จากแม่น้ำสู่ผืนทะเล และการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ที่เราทุกคนคือพยาน

พระพุทธรูปปางถวายพระเพลิง: พุทธปฏิมาแห่งความสูญเสียและอาลัยสุดท้ายแด่พระพุทธเจ้า

มังงะกองเต็มห้องนอน

พระเมรุมาศ : สถาปัตยกรรมแห่งความอาลัยและความสูญเสียของประชาชน

Keep fighting and following the (NCT) dream!

อาร์มี่และรันเนอร์ ผู้ชื่นชอบหนังสือและหนัง ดูคลิปหมาแมวเป็นชีวิตจิตใจ

The Master Analysis : ร้านขายม้วนวิดีโอเถื่อน กับความด้อยโอกาสของวงการภาพยนตร์ไทย

มินต์ช็อกจะเยียวยาทุกสิ่ง

Boo! หารักในฮาโลวีน ? (Halloween Matchmaking Rituals)

ตื่นเถิดเสรีชน : การ ‘ไม่ยอมทนก้มหน้าฝืน’ ของประชาชนสู่เหตุการณ์ 14 ตุลา

เมื่อวานนี้ (6 ตุลาคม) ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ จัดงานรำลึก 46 ปี 6 ตุลาฯ เพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์สังหารหมู่ที่โหดร้ายมากที่สุดเหตุการณ์หนึ่งในประวัติศาสตร์ทางการเมือง โดยมีนิสิต นักศึกษา วีรชนคนเดือนตุลา ผู้แทนองค์กรนิสิตนักศึกษา องค์กรทางการเมืองต่าง ๆ และสื่อมวลชนเข้าร่วมเป็นจำนวนมาก
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; บรรยากาศช่วงเช้าเริ่มต้นด้วยพิธีทำบุญตักบาตรพระสงฆ์จำนวน 19 รูป จากนั้นมีผู้แทนนักศึกษาอ่านรายชื่อผู้เสียชีวิตในเหตุการณ์ 6 ตุลาฯ และวางดอกไม้รำลึกวีรชน ณ ประติมานุสรณ์ 6 ตุลาคม 2519 ต่อมา รศ. ดร.อนุสรณ์ อุณโณ อดีตคณบดีคณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปาฐกถารำลึกเหตุการณ์ 6 ต.ค. 2519 หัวข้อ &ldquo;ฆ่า&rdquo; อย่างไรก็ไม่ตาย : &ldquo;คนรุ่นใหม่&rdquo; ในความขัดแย้งทางการเมืองไทยร่วมสมัย โดยกล่าวถึงการกำเนิดใหม่ของนิสิตนักศึกษาในการกลับมาเป็นหัวขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมืองอีกครั้งตั้งแต่ปี 2563 เป็นต้นมา ซึ่งในด้านหนึ่ง การหวนคืนสู่สมรภูมิการเมืองของนิสิตนักศึกษาก่อให้เกิดความหวังและกำลังใจในฝ่ายที่ต้องการเห็นความเปลี่ยนแปลง ในทางกลับกัน การหวนคืนของนิสิตนักศึกษาในการนำทางการเมืองได้สร้างความหวาดวิตกให้กับชนชั้นปกครองอยู่ไม่น้อย
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ในช่วงเวลาที่เหลือตลอดวัน มีกิจกรรมต่าง ๆ เกิดขึ้นมากมาย ไฮไลต์สำคัญของงานคือกิจกรรม &ldquo;Walking tour&rdquo; พาเดินไปดูตามจุดเกิดเหตุการณ์จริงต่าง ๆ พร้อมเล่าถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และกิจกรรม &ldquo;Human Library&rdquo; เป็นการพูดคุยเกี่ยวกับเรื่องราวของวันที่ 6 ตุลาฯ ในแง่มุมต่าง ๆ โดยวิทยากรรับเชิญหลากหลายแวดวง อาทิ ภาสกร อินทุมาร, ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี, พวงทอง ภวัครพันธุ์, สามชาย ศรีสันต์, สมยศ พฤกษาเกษมสุข, ศาสตรา ชาตรีนันท์, อัครพล สุธีรภัทร์ รัฐภูมิ เลิศไพจิตร รวมทั้งเครือข่ายคนเดือนตุลาฯ กลุ่มโดมรวมใจ มารวมพูดคุยกันในงานดังกล่าว และมีงานเสวนา &ldquo;ความหวังที่ยังไม่ตาย: วิวัฒนาการอุดมการณ์นักศึกษาผ่านยุคสมัย&rdquo; ผ่านวิทยากร ได้แก่ สุธรรม แสงประทุม, ปริญญา เทวานฤมิตรกุล, สิรวิชญ์ เสรีธิวัฒน์ (จ่านิว) และชานันท์ ยอดหงส์ ซึ่งดำเนินรายการโดย นชาท เหล่าพานิช ต่อมาช่วงบ่ายยังมีงานเสวนาสำคัญ เรื่อง &ldquo;เ(สื่อ)ม สั่ง ตาย&rdquo; เกี่ยวกับมุมมองของสื่อในเหตุการณ์ 6 ตุลา วิทยากรในงานนี้ประกอบด้วยบุคคลที่เป็น &lsquo;สื่อ&rsquo; ในเหตุการณ์ 6 ตุลา และบุคคลซึ่งเป็นนักศึกษายุค 6 ตุลา ที่ได้มาทำงานในแวดวงสื่อในปัจจุบัน อย่าง ฐปนีย์ เอียดศรีไชย, นิธินันท์ ยอแสงรัตน์, ปนัดดา เลิศล้ำอําไพ, ชนายุส ตินารักษ์ ดำเนินรายการโดย จอมขวัญ หลาวเพ็ชร์ นอกจากนี้ในรั้วธรรมศาสตร์วันเดียวกันนั้นเองยังมีงานเสวนาวิชาการ "6 ตุลา 19 เหลียวหลัง 6 ตุลา แลหน้าสังคมไทย" โดยพูดคุยเกี่ยวกับ 6 ตุลาในมุมมองคนรุ่นใหม่ ผ่าน ไอติม พริษฐ์ วัชรสินธุ, เพนกวิ้น พริษฐ ชีวารักษ์ และมายด์ ภัสราวลี ธนกิจวิบูลย์ผล อีกทั้งยังมีกิจกรรมชวนคุยถึงความเงียบในประวัติศาสตร์ 6 ตุลาฯ โดย ธงชัย วินิจจะกูล ผู้เขียนหนังสือ Moment of Silence ที่ได้รับรางวัลจาก Europa Association of Southeast Asian Studies นอกจากงานเสวนาที่ชวนคุยเกี่ยวกับอดีตแล้ว ยังมีงานเสวนาที่พูดถึงเรื่อง &ldquo;อนาคต&rdquo; ของการศึกษาไทย อย่าง &ldquo; ความเป็นไปได้ใหม่ของการศึกษาไทย เรียนฟรี-ล้างหนี้ กยศ. เพื่อสิทธิการศึกษาที่เท่าเทียม&rdquo; โดย ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี ณ ศูนย์วิจัยรัฐสวัสดิการ พร้อมตั้งโต๊ะล่ารายชื่อเสนอกฎหมายเรียนฟรีล้างหนี้กยศ. ช่วงเย็นมีการจุดเทียนรำลึกเหตุการณ์ 6 ตุลาฯ พร้อมบทเพลงประสานเสียงจาก TU chorus และวงดนตรีสามัญชนเป็นอันเสร็จสิ้นกิจกรรมในตลอดทั้งวัน
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; เป้าหมายที่สำคัญของงานรำลึก 6 ตุลาฯ นับจากนี้ไปอาจจะสรุปได้ด้วยคำพูดของ ธงชัย วินิจจะกูลที่กล่าวไว้ในงานเสวนาของวันนี้ว่า &ldquo;ทั้งหมดนี้ไม่ใช่การเฉลิมฉลองความสำเร็จ แต่เป็นการลงหมุดปักหมายไว้ว่า เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างสำคัญได้เกิดขึ้นกับความทรงจำ 6 ตุลาฯ เรียบร้อยแล้วในช่วงประมาณ 3 &ndash; 5 ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะในช่วง 2 &ndash; 3 ปีหลัง หมุดหมายนี้ไม่ได้มีไว้เพื่อให้เราบอกตัวเองว่า ควรจะภูมิใจ ฉลองชัยได้แล้ว แต่หมุดหมายนี้มีไว้บอกตัวเองว่า เราต้องคิดได้แล้วว่า งานสเตปต่อไปคือ จะทำอะไร สำหรับผม (ธงชัย) งานสเตปต่อไปคือ เดินหน้าหาทางยุติการลอยนวลพ้นผิดให้จงได้&rdquo;
&nbsp;
<blockquote>ลิงก์วิดิโอรับชมปาฐกถา และงานเสวนาสำหรับผู้ที่สนใจ</blockquote>
&ldquo;ฆ่า&rdquo; อย่างไรก็ไม่ตาย : &ldquo;คนรุ่นใหม่&rdquo; ในความขัดแย้งทางการเมืองไทยร่วมสมัย
(link งานเสวนา<a href="https://youtu.be/g6BdvDQaqIA"> https://youtu.be/g6BdvDQaqIA</a> - ประชาไท)
ความหวังที่ยังไม่ตาย อุดมการณ์ของนิสิตนักศึกษาในแต่ละยุค
(link ปาฐกถารำ<a href="https://youtu.be/A2EbtHd8DHI"> https://youtu.be/A2EbtHd8DHI</a> - ประชาไท)
เ(สื่อ)ม สั่ง ตาย
(link งานเสวนา<a href="https://youtu.be/p0sPC_ASUvU"> https://youtu.be/p0sPC_ASUvU</a>&nbsp; - ประชาไท)
6 ตุลา 19 เหลียวหลัง 6 ตุลา แลหน้าสังคมไทย
&nbsp;(link งานเสวนา<a href="https://youtu.be/p0sPC_ASUvU"> </a>https://youtu.be/xrHXOEMnjzo&nbsp; - the standard)
ความเป็นไปได้ใหม่ของการศึกษาไทย "เรียนฟรี-ล้างหนี้ กยศ." เพื่อสิทธิทางการศึกษาที่เท่าเทียม
(link งานเสวนา <a href="https://youtu.be/gmeUpfWK5sQ">https://youtu.be/gmeUpfWK5sQ</a> - ประชาไท)

สาวอักษรฯ ที่มีหน้าที่ตรวจสอบตัวอักษร บางทีก็ทำตัวน่าสั่งสอน

เก็บตกบรรยากาศงานรำลึก 46 ปี 6 ตุลาฯ ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์

6 ตุลา ไม่ (น่า) ลืม

Siam, Thailand or Muang Thai : สำรวจวิวาทะการเลือกใช้ชื่อประเทศเมื่อปรากฏต่อสายตาชาวโลก

หญิงสาวผู้ดิ้นรนในการใช้ชีวิตท่ามกลางโลกแห่งทุนนิยม

รำลึก 103 ปี “ขบวนการสี่พฤษภา” แด่การตื่นรู้ แด่การลุกขึ้นสู้ แด่การไม่ยอมพ่ายแพ้

เพลง การ์ตูน มังงะ หนัง เกม ขนม แมว

From up on Poppy Hill: ภาพสะท้อนสังคมญี่ปุ่นในยุค 60s

CW: Death |&nbsp;TW: Self-harm, Violence, Murder
<img src="https://admin.chu.in.th/assets/bf31678f-a507-4ee4-96fd-b5eb039095dd" alt="Human Sac" width="960" height="600" />
หากเราพูดถึงอารยธรรมโบราณแถบลาตินอเมริกาอย่าง แอซเท็ก มายา หรืออินคา เราคงไม่วายนึกถึงอาณาจักรโบราณอันยิ่งใหญ่ที่คงความรุ่งเรืองเอาไว้ได้อย่างยาวนานหลายพันปี สถาปัตยกรรมพีระมิดยอดตัดรูปทรงสวยงามแปลกตา หรือไม่ก็ปฏิทินโบราณของชาวมายาที่ทำให้ผู้คนในปี 2012 วิ่งเต้นเป็นกระต่ายตื่นตูม แต่ในบทความนี้ ผู้เขียนจะนำเสนอแง่มุมทางศาสนาที่น่าสนใจ โดยจะลองเริ่มจากการยกตัวอย่างความเชื่อทางศาสนาของชนพื้นเมืองแถบลาตินอเมริกาหรือแม้กระทั่งในศาสนาอื่น ๆ รอบตัวเรา ที่สะท้อนออกมาผ่านการให้คุณค่าแก่ความเชื่อทางศาสนาที่ฝังอยู่กับผู้คนในแทบทุกอณูของวัฒนธรรมและจิตวิญญาณ
ทุกท่านไม่ว่าจะอยู่ในวัยเด็กหรือผู้ใหญ่คงเคยได้ยินคำว่า &ldquo;บูชายัญ&rdquo; ผ่านหูกันมาบ้างไม่มากก็น้อย อย่างที่ใกล้ตัวที่สุดเห็นจะเป็นความเชื่อเรื่องการสังเวยชีวิตสัตว์เพื่อเซ่นไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ในลัทธิผี เช่น ประเพณีเลี้ยงดงหรือการฆ่าควายเลี้ยงผี อย่างที่เราเห็นกันได้จากในภาพยนตร์เรื่อง ร่างทรง เช่นนั้นแล้ว การบูชายัญโดยทั่วไปที่เราอาจเห็นได้บ่อยครั้งมักจะเป็นการบูชายัญสัตว์เสียเป็นส่วนมาก คำว่า &ldquo;บูชายัญ&rdquo; สันนิษฐานว่ามีต้นกำเนิดคำมาจากพิธียัญญะในศาสนาพราหมณ์ ซึ่งเป็นการบวงสรวงเทพเจ้าวิธีหนึ่งของเหล่าพราหมณ์ โดยพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ได้ให้ความหมายคำนี้ว่า &ldquo;การบูชาของพราหมณ์อย่างหนึ่ง, การเซ่นสรวงด้วยวิธีฆ่าคนหรือสัตว์เป็นเครื่องบูชา&rdquo; จะเห็นได้ว่ามิติของการบูชายัญแท้จริงแล้วมิได้มีแต่เพียงการสังเวยชีวิตสัตว์อย่างที่มักเห็นกันได้บ่อยครั้งในอารยธรรมแถบที่ใกล้ตัวเราเท่านั้น แต่ในบางท้องที่หรือบางทวีปในโลก ก็พบว่ามีการใช้ชีวิตมนุษย์เป็นเครื่องสังเวยแด่สิ่งศักดิ์สิทธิ์เช่นกัน
การบูชายัญมนุษย์ เป็นวิธีการเซ่นไหว้เทพเจ้าวิธีหนึ่งในความเชื่อที่พบได้ทั่วไปในหลายท้องที่ หนึ่งในตัวอย่างที่น่าสนใจก็ได้แก่ การบูชายัญมนุษย์ในอารยธรรมแถบลาตินอเมริกา โดยจะพบได้มากในอารยธรรมแอซเท็ก และพบได้บ้างในอารยธรรมหรือจักรวรรดิอื่น ๆ เช่น มายาและอินคา วิธีที่ &ldquo;คลาสสิก&rdquo; ที่สุดหรือพบได้ทั่วไปที่สุดในการบูชายัญมนุษย์ของอารยธรรมแถบนี้ คือการนำเหยื่อบูชายัญมาชำระล้างร่างกายให้บริสุทธิ์ แต่งตัวเหยื่อด้วยอาภรณ์แบบเทพเจ้า ครั้นถึงเวลาประกอบพิธี เหยื่อก็จะถูกนำตัวขึ้นสู่แท่นพิธีบนยอดพีระมิด ในขั้นตอนการสังเวยชีวิต เหยื่อจะถูกจับตรึงโดยพระถึง 4 รูป และจะถูกปลิดชีพโดยพระที่มีตำแหน่งสูงสุดด้วยการใช้มีดศักดิ์สิทธิ์กรีดลงไปบนอกเพื่อนำหัวใจออกมาและชูขึ้นหาพระอาทิตย์ หลังจากนั้นก็จะเข้าสู่กระบวนการจัดการศพตามประเพณีในลำดับถัดไป
นอกจากการทำพิธีบูชายัญมนุษย์แบบทั่วไปที่กระทำด้วยขั้นตอนที่สลับซับซ้อนและรัดกุมนี้แล้ว ในอารยธรรมแถบลาตินอเมริกายังมีการบูชายัญมนุษย์ด้วยวิธีอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น การบูชายัญตนเอง (Self-sacrifice) การเผาทั้งเป็นในกองไฟ การถูกตรึงและปลิดชีวิตโดยระดมยิงธนูใส่ อีกทั้ง ในแง่ของเหยื่อหรือมนุษย์ผู้ตกเป็นเครื่องสังเวยแด่เทพเจ้าก็มีความหลากหลายปะปนกันไป ตั้งแต่เชลยสงครามที่ถูกบังคับให้ต้องตกเป็นเครื่องสังเวย เด็ก หรือผู้ที่ผ่านการคัดเลือกโดยต้องมีลักษณะที่ดีและมีความสามารถในการเต้นระบำ และเอาเข้าจริง ๆ นอกจากจุดประสงค์ทางศาสนาแล้ว การบูชายัญมนุษย์ก็ยังมีจุดประสงค์อื่น ๆ แอบแฝงอีก ไม่ว่าจะ เพื่อแสดงอำนาจทางการเมืองที่ยังมาซึ่งผลประโยชน์ด้านการปกครอง อย่างการข่มขู่ให้เมืองรอบข้างที่เป็นศัตรูเกรงกลัวรวมถึงให้ประชาชนในเมืองเชื่อฟัง หรือเพื่อทดแทนอาหารด้วยเนื้อมนุษย์ในช่วงที่ขาดแคลน เป็นต้น
หลายท่านอาจคิดไปว่า วัฒนธรรมและความเชื่อเช่นนี้เป็นเรื่องที่ไกลตัวนัก แต่หากลองพิเคราะห์ดูแล้ว จะเห็นว่าแนวคิดพื้นฐานของการบูชายัญมนุษย์หรือการเสียสละชีวิตเพื่อบวงสรวงและบูชาเทพเจ้า ก็มีปรากฏในศาสนาหรือลัทธิความเชื่ออื่น ๆ ที่ใกล้ตัวเราเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นแนวคิดเรื่องการเป็น &ldquo;มรณสักขี&rdquo; (martyr) อันเป็นแนวคิดของคริสต์ศาสนิกชนที่แสดงให้เห็นภาพของศรัทธาอันแรงกล้าต่อพระผู้เป็นเจ้าที่จะยอมตายเพื่อปกป้องศาสนา กล่าวคือ พวกเขาเหล่านี้เป็นคริสตชนที่ต้องจบชีวิตลงจากการไม่ละทิ้งศรัทธาต่อพระเจ้าเมื่อรัฐไม่ยอมรับขันติธรรมทางศาสนาหรือมีผู้อื่นบังคับให้เลิกนับถือ อย่าง &ldquo;มรณสักขีแห่งสองคอน&rdquo; ทั้ง 7 คนที่ถูกตำรวจไทยยิงเสียชีวิตในปี พ.ศ. 2483 เนื่องจากไม่ยอมเลิกนับถือศาสนาคริสต์ เป็นต้น และสำหรับศาสนาพุทธในประเทศไทย อาจมองได้ว่าไม่ได้มีแนวคิดเรื่องการบูชายัญหรือการเสียสละชีวิตที่เห็นได้อย่างชัดเจนนัก แต่ถ้ามองในแง่มุมของเรื่องเล่าทางพระพุทธศาสนาหรือพุทธประวัติ อย่างในกรณีของสาวกของพระพุทธเจ้ารูปหนึ่งที่ได้รับการยกย่องอย่างมาก นั่นคือ &ldquo;พระอานนท์&rdquo; แล้ว เราจะเห็นว่า ในประวัติของท่านที่เราร่ำเรียนกันมา ท่านได้แสดงความจงรักภักดีและความศรัทธาต่อพระพุทธเจ้าอย่างแรงกล้าผ่านการอาสาปกป้ององค์ศาสดาด้วยชีวิต เช่น เมื่อครั้งที่พระอานนท์เข้าไปยืนขวางหน้าไม่ให้ช้างนาฬาคีรีที่พระเจ้าเทวทัตส่งมาทำร้ายพระพุทธเจ้าได้ หรือความเชื่อของพุทธศาสนิกชนในบางลัทธิ อย่างในลัทธิอนาคตวงศ์ ก็มีความเชื่อเรื่องการตัดและเผาศีรษะตนเองเพื่อถวายเป็นพุทธบูชาเช่นกัน ความเชื่อและตำนานที่ถูกถ่ายทอดออกมาเหล่านี้ล้วนแล้วแต่แสดงความศรัทธาต่อศาสนาที่สังคม (อย่างน้อยก็พุทธศาสนิกชนที่เลื่อมใสศรัทธาต่อศาสนาอย่างแรงกล้า) ยกย่องทั้งสิ้น
หลายท่านอาจมองว่าผู้เขียนกำลังพยายามสร้าง &ldquo;False analogy&rdquo; หรือ &ldquo;อุปมาเทียม&rdquo; อยู่ก็เป็นได้ แต่หากลองมองและขับเน้นไปที่แนวคิดและจุดประสงค์หลักของพิธีกรรมทางศาสนาหรือการยกย่องผู้คนเหล่านี้ จะเห็นว่ามีแนวคิดสำคัญร่วมกันประการหนึ่งคือการเสียสละชีวิตของตนเอง ของผู้อื่น หรือของสิ่งมีชีวิตอื่นเพื่อจุดประสงค์ทางศาสนาหรือความเชื่อด้วยศรัทธาอันแรงกล้า หากลองยกตัวอย่างจากกรณีของมรณสักขีในศาสนาคริสต์ เราจะเห็นว่า แม้ต้องเสียสละชีวิตเพื่อศาสนา ผู้ที่ได้ชื่อว่าเป็นมรณสักขีก็จะไม่เกรงกลัวต่อความตายและยังคงศรัทธาอันแรงกล้าต่อพระเจ้าจนวินาทีสุดท้ายของชีวิต ซึ่งในอีกนัยหนึ่งแนวคิดเรื่องความศรัทธาอันเหนียวแน่นนี้เอง ก็เป็นหลักใหญ่ใจความหลักหนึ่งที่สำคัญของการเป็นคริสตชนที่ดี และผู้ที่มีศรัทธาแรงกล้าเช่นนี้ก็ย่อมได้ไปสู่จุดมุ่งหมายสูงสุดของคริสต์ศาสนิกชน นั่นคือการได้ไปอยู่กับพระผู้เป็นเจ้าในโลกหลังความตาย
ความเชื่อเรื่องจิต วิญญาณ และโลกหลังความตาย เป็นความเชื่อพื้นฐานหนึ่งของหลายศาสนา การมีความเชื่อในเรื่องเช่นนี้มิใช่ความผิดหรือเป็นเรื่องน่าตำหนิแต่อย่างใด ที่สำคัญคือผู้ที่มิได้เชื่อถือ ก็ไม่ควรลบหลู่หรือดูแคลนผู้ที่ยึดมั่นในแนวคิดหรือความเชื่อหนึ่ง ๆ นี้ ตราบใดที่ความเชื่อดังกล่าวนั้นมิได้สร้างความเดือดร้อนให้แก่ผู้อื่น แต่อย่างในกรณีการสังเวยชีวิตมนุษย์ผู้อื่นหรือการสังเวยชีวิตของตนเองเพื่อจุดประสงค์ทางศาสนา หากเราลองคิดเล่น ๆ ว่า ถ้าประเพณีและพิธีกรรมดังกล่าวยังคงประกอบกันอยู่ในห้วงเวลาปัจจุบัน ภายใต้บริบทปัจจุบัน และภายใต้ความตื่นรู้ของคนในสมัยนี้ ผู้คนจะยังยอมรับพิธีกรรมเหล่านี้อยู่หรือไม่ จะมีมิติไหนที่สามารถอธิบายความสลับซับซ้อน และลบล้างความกระอักกระอ่วนของการถกเถียงในเรื่องดังกล่าวนี้ได้ เราจะสามารถมองการบูชายัญตนเองหรือแม้กระทั่งการบูชายัญเหยื่อที่เต็มใจถูกฆ่าเพื่อจุดประสงค์ทางศาสนาและความศรัทธาผ่านเลนส์เดียวกับการฆ่าตัวตายหรือการทำการุณยฆาตได้หรือไม่ ในเมื่อเจ้าของชีวิตไม่ต้องการชีวิตของตนเองแล้ว แต่กลับประสงค์ยกให้แก่ผู้อื่นที่เขาผู้นั้นศรัทธา ประเด็นเหล่านี้เองก็ยังเป็นเรื่องที่ต้องขบคิดและถกเถียงกันต่อไปบนโลกที่กระดาษคำตอบมิได้มีเพียงถูกผิดหรือข้อตัวเลือกที่จำกัดอีกต่อไป
&nbsp;
&nbsp;
แหล่งอ้างอิง
ศิลปวัฒนธรรม. (2564). ลัทธิอนาคตวงศ์ : ต้นตอการตัดหัว-เผาตัวถวายเป็นพุทธบูชา. สืบค้นจาก https://www.silpa-mag.com/history/article_65907
Olivier, G. (2010). Sacrificio humano, mito y poder entre los mexicas. Retrieved from https://letraslibres.com/revista/sacrificio-humano-mito-y-poder-entre-los-mexicas/
Phillips, C. (2004). The Lost History of Aztec &amp; Maya. London: Anness Publishing Ltd.
Victory Tale. (2563). อาชญากรรมที่ถูกลืม: มรณสักขีแห่งสองคอน. สืบค้นจาก https://victorytale.com/th/seven-thai-martyr/

From the river to the sea: จากแม่น้ำสู่ผืนทะเล และการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ที่เราทุกคน...

พระพุทธรูปปางถวายพระเพลิง: พุทธปฏิมาแห่งความสูญเสียและอาลัยสุดท้ายแด่พระพุทธเจ้า

พระเมรุมาศ : สถาปัตยกรรมแห่งความอาลัยและความสูญเสียของประชาชน

The Master Analysis : ร้านขายม้วนวิดีโอเถื่อน กับความด้อยโอกาสของวงการภาพยนตร์ไทย...

Boo! หารักในฮาโลวีน ? (Halloween Matchmaking Rituals)

ตื่นเถิดเสรีชน : การ ‘ไม่ยอมทนก้มหน้าฝืน’ ของประชาชนสู่เหตุการณ์ 14 ตุลา

เก็บตกบรรยากาศงานรำลึก 46 ปี 6 ตุลาฯ ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์

6 ตุลา ไม่ (น่า) ลืม

Siam, Thailand or Muang Thai : สำรวจวิวาทะการเลือกใช้ชื่อประเทศเมื่อปรากฏต่อสายตา...

รำลึก 103 ปี “ขบวนการสี่พฤษภา” แด่การตื่นรู้ แด่การลุกขึ้นสู้ แด่การไม่ยอมพ่ายแพ้...

From up on Poppy Hill: ภาพสะท้อนสังคมญี่ปุ่นในยุค 60s

Human Sacrifice: ศรัทธาแห่งผู้วายชนม์

ชั้น 2 อาคารจุลจักรพงษ์ 254 ถนนพญาไท แขวงวังใหม่ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร 10330

พัฒนาโดย ฝ่ายพัฒนาระบบสารสนเทศ องค์การบริหารสโมสรนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย